Duurzaamheid troef in Hasselts stadskantoor

Op korte tijd is het nieuwe stadskantoor van de stad Hasselt, bijgenaamd ’t Scheep, uitgegroeid tot een iconisch gebouw in de Limburgse provinciehoofdstad. De opvallende architectuur (met reflecterende gevel en schuine wand) en de prominente aanwezigheid van erfgoed (de oude rijkswachtkazerne) springen onmiddellijk in het oog. Geen wonder dat deze bijzondere eyecatcher mag pronken met een BREEAM Excellent-certificaat.

De stad Hasselt had al langer nood aan een nieuw centraal gebouw om de stadsdiensten in onder te brengen. Deze waren voordien immers verspreid over vijf verschillende, verouderde gebouwen. Daarbovenop stond er een fusie tussen stad en OCMW op stapel. Daarom werd er beslist om een nieuw stadskantoor te bouwen. Peter Van Den Broeck, Afdelingshoofd Technische Dienst Werken bij Stad Hasselt: “De zoektocht naar een geschikte locatie was niet eenvoudig. Het gebouw moest binnen de kleine ring komen om de betrokkenheid met de binnenstad te bevorderen. Ook mobiliteit en de beschikbare oppervlakte waren belangrijke criteria.”

Uiteindelijk viel de keuze op de oude rijkswachtkazerne. Het is een site met een rijkgevulde geschiedenis: in 1879 nam de rijkswacht er zijn intrek. In het verleden was het volledige domein zelfs ommuurd, maar na de verhuis van de rijkswacht naar de Luikersteenweg kwam de site leeg te staan.

De rijkswachtkazerne dateert van 1879 en kent een rijkgevulde geschiedenis.

Monument integreren

Jaspers-Eyers Architects ging de uitdaging aan om de plek een nieuwe invulling te geven, zonder het verleden uit het oog te verliezen. Steven Hendrickx, architect bij Jaspers-Eyers Architects: “Het gebouw en de voortuin zijn beschermd en de beschikbare oppervlakte was beperkt. De cruciale vraag was: ‘Hoe integreren we het monument in het programma?’. We hebben zelfs overwogen om er een soort stolp over te plaatsen. Uiteindelijk kozen we er toch resoluut voor om de restauratie en de nieuwbouw als twee afzonderlijke projecten te beschouwen en tegelijk een onderlinge visuele link te voorzien.”

Dat is te zien aan het eindresultaat: de rijkswachtkazerne staat op gelijke voet met de nieuwbouw, maar wordt als monument in ere hersteld. De kazerne en de nieuwbouw zijn samen verankerd in een stedelijk plein. Hendrickx: “Het werkend geheel wordt op die manier meer dan de som der delen: ze vormen samen een ijkpunt in het stedelijk weefsel.” De gevel bestaat uit reflecterend glas, om op die manier de naaste omgeving zo nauw mogelijk bij het nieuwe bouwwerk te betrekken.

Elk facet perfectioneren

Duurzaamheid was een rode draad gedurende het ontwerp- en bouwproces. “Tijdens de wedstrijdfase streefde dit consortium naar het BREEAM-duurzaamheidslabel ‘Excellent’. Dat heeft een grote impact gehad op het hele project. Om het ‘Excellent’-label te behalen, moet je elk facet van het bouwproces perfectioneren”, zegt Van Den Broeck.

Voor de architecten was het niet eenvoudig om deze droom in de praktijk te brengen. “Het heeft niet alleen een impact op de esthetiek, maar zeker ook op het materiaalgebruik. De keuze voor BREEAM ‘Excellent’ resulteerde in een gebouw dat qua duurzaamheid echt ‘futureproof’ is”, aldus Hendrickx.

Peter Van Den Broeck: “Je kan kiezen voor hippe designkranen, maar voor ons stond de betrouwbaarheid op lange termijn voorop.”

Strenge eisen op vlak van waterverbruik

DELABIE kreeg de opdracht om enkele producten voor de sanitaire ruimtes in het gebouw te voorzien. Zo vind je in ’t Scheep onder meer de BINOPTIC-kraan, de TEMPOMATIC 4-kraan en douchepanelen in de doucheruimtes voor het personeel. De hoge focus op duurzaamheid verklaart mede de keuze voor DELABIE, stelt Hendrickx: “DELABIE was een van de weinige bedrijven die op het vlak van waterverbruik wisten te voldoen aan de gestelde eisen, die bijzonder streng waren.”

Ook de bouwheer had bepaalde vereisten op het vlak van sanitaire voorzieningen. Van Den Broeck: “Voor de stad Hasselt is het vooral belangrijk dat er altijd vervangonderdelen beschikbaar zijn. Je kan kiezen voor hippe designkranen, maar voor ons stond de betrouwbaarheid op lange termijn voorop. Zeker omdat de sanitaire ruimte in zo’n openbaar gebouw als dit, waar dagelijks zeshonderd mensen werken, bijzonder intensief (en niet door iedereen even voorzichtig) gebruikt wordt. Reserveonderdelen zal je altijd nodig hebben. Daarom vertrouwden we op DELABIE, dat kan terugvallen op heel wat ervaring in de publieke sector.”

Hendrickx vervolgt: “De combinatie van degelijk en mooi vormgegeven materialen, die hun deugdelijkheid in het verleden al hebben bewezen, en de toepassing van hedendaagse waterbesparende technieken maakt de keuze voor DELABIE-producten vanzelfsprekend. Het is altijd verrassend dat aantrekkelijke vormgeving, technologie en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan met een economisch aantrekkelijk kader. Dat komt alle partijen ten goede – van de architect over de uitvoerder tot de klant.”