Logistiek complex met architecturale allure geeft Brucargo nieuw gezicht

De Brucargo-site in Zaventem is een van dé motoren van de Belgische economie. Door 100 miljoen euro in de verdere ontwikkeling van deze logistieke hotspot te pompen, wil Brussels Airport zijn positie als internationaal handelsplatform extra versterken. De eerste vrucht van dit ambitieuze investeringsplan is Brucargo West, een drieledig op- en overslaggebouw van 50.000 m² dat rechtstreeks aan de ‘airside’ grenst. Ondanks het feit dat er voor dergelijke ‘eerstelijnsgebouwen’ zeer strikte eisen gelden, blinkt dit 500 meter lange geheel niet alleen uit qua veiligheid en functionaliteit, maar scoort het ook uitstekend op het vlak van duurzaamheid en architecturale uitstraling.

Na de haven van Antwerpen is Brussels Airport zonder twijfel de belangrijkste logistieke cluster van het land. Op Brucargo, het vrachtgebied van de nationale luchthaven in Zaventem, zijn meer dan honderd verschillende bedrijven actief, die talloze goederen in- en uitvoeren vanuit en naar alle uithoeken van de wereld. In het kader van zijn ‘Strategische Visie 2040’ besloot Brussels Airport Company fors te investeren in de verdere groei van deze site.

Brucargo West bestrijkt in totaal 50.000 m², maar is opgedeeld in drie entiteiten van respectievelijk 25.000, 15.000 en 10.000 m².

Geschikt voor medische producten

Een van de nieuwe ontwikkelingen die hieruit voortvloeien, is ‘Brucargo West’, een langgerekt geheel van 50.000 m² dat rechtstreeks aansluit op het tarmac en dat bestemd is voor Kuehne+Nagel, Expeditors en WFS – stuk voor stuk grote logistieke spelers die al actief waren op Brussels Airport, maar die nood hadden aan bijkomende capaciteit. Zij zullen in deze nieuwe uitvalsbasis vracht verpakken en tijdelijk stockeren. “Belangrijk om weten is dat de opslagruimtes geschikt zijn voor de afhandeling van hoogwaardige en temperatuurgevoelige goederen. Hierdoor positioneert Brussels Airport zich verder als Europese gateway voor de verhandeling van farmaceutische en biotechproducten, een markt waarin het al enkele jaren gespecialiseerd is”, zegt Gert Hoefnagels, Senior Project Manager bij Brussels Airport Company. “Voorts heeft Brussels Airport zich de voorbije jaren geëngageerd om maximaal in te zetten op de reductie van CO₂-uitstoot. De implementatie van duurzame technieken was bijgevolg vanzelfsprekend. Denk aan de installatie van warmtepompen, PV-panelen die de volledige dakoppervlakte beslaan, maximale regenwaterbuffering en -recuperatie, enzovoort.”

Kantoren op het dak

De bouw van Brucargo West is een van de eerste exponenten van een grootschalig masterplan van Xaveer De Geyter Architects, waarin de verdere ontwikkeling van de Brucargo-site gedefinieerd is. Jaspers-Eyers Architects mocht deze nieuwe logistieke hub in samenwerking met Sweco ontwerpen. “Het complex heeft een footprint van 50.000 m², maar is opgedeeld in entiteiten van 25.000, 15.000 en 10.000 m². Het volume van 15.000 m² is intussen al opgeleverd en wordt deze dagen volop ingericht door Kuehne+Nagel”, legt project-architect Bert Pappaert uit.   

Belangrijk om weten is dat de opslagruimtes geschikt zijn voor de afhandeling van hoogwaardige en temperatuurgevoelige goederen.

De luchthavencontext had een forse impact op het ontwerpproces. Zo golden er onder meer strikte voorschriften inzake bouwhoogte en beveiliging. Er waren echter nog andere doorslaggevende aandachtspunten, vertelt Pappaert: “Ook de brandnormering heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de ontwerpfase. Bovendien moest elke laad- en loskade gepaard gaan met 600 m² loodsoppervlakte. Als we de 2.500 m² grote kantoren geïntegreerd hadden in de loods, zouden we deze ratio niet gehaald hebben en zouden de eisen inzake brandveiligheid en -compartimentering veel strenger geweest zijn. Vandaar dat we ervoor geopteerd hebben om op het gelijkvloers enkel een beperkte onthaalzone te voorzien en de kantoren op het dak van de loodsen te plaatsen. Daarnaast hebben we boven de laadkades een dakparking voor 339 personenwagens gerealiseerd, zodat de vrachtwagens op de begane grond zeker voldoende manoeuvreerruimte zouden hebben.”

Onvervalst teamwork

Dit alles had uiteraard ook de nodige implicaties voor aannemers BESIX en STADSBADER, die de handen in elkaar sloegen en een tijdelijk maatschap (TM Bruwest) oprichtten om Brucargo West in
recordtempo op te trekken. Als onderaannemer voor TM Bruwest nam STADSBADER ook de aanleg
van de wegenis, de riolering en de infiltratievoorzieningen, de inrichting van de manoeuvreerruimte
en de omgevingswerken voor zijn rekening. “De loodsen zijn opgebouwd uit een prefabbetonnen skeletstructuur, afgewerkt met een vezelgewapende industrievloer, buitenmuren in de vorm van sandwichpanelen en een steeldeck. De kantoorgebouwen boven de loodsen hebben een uitkraging van 4 meter en zijn bekleed met vliesgevels en prefab-betonnen sierpanelen. Hun ruwbouwstructuur is deels opgetrokken in ter plaatse gestort beton en deels in prefabbeton om sneller te kunnen werken. Daarvoor waren prefabelementen van 44 ton nodig, die geplaatst zijn met behulp van een 400T-telescoopkraan. Binnen is er sprake van een gebruikelijke afwerking met verhoogde vloeren en klimaat-plafonds”, aldus projectleiders Jeroen Goethals (BESIX) en Wouter Agsteribbe (STADSBADER).

“De specifieke omgeving maakt het project bijzonder”, ervaren de projectleiders. “Hoewel we aan de ‘landside’ werken, moeten we rekening houden met specifieke restricties inzake het gebruik van kranen en de aanvoer van bouwmaterialen, waarvoor we grondige afspraken moesten maken met de logistieke spelers op de Brucargo-site. De grootste uitdaging is echter de krappe uitvoeringstermijn. Na de ondertekening van het contract hadden we slechts achttien maanden de tijd om het complex van a tot z te realiseren, inclusief alle voorbereidingen. Sindsdien zijn er continu gemiddeld honderdvijftig arbeiders en dertig toezichters aan de slag geweest om dit huzarenstukje tot een goed einde te brengen. In de afwerkingsfase loopt dit zelfs op tot 250 arbeiders. In juni moest het complex in principe volledig klaar zijn. We zouden die deadline zeker gehaald hebben, ware het niet dat de coronacrisis intussen roet in het eten heeft gegooid. Desondanks kunnen we toch al concluderen dat dit een geslaagd project is, vooral dankzij de positieve, hands-on en toekomstgerichte samenwerking tussen alle betrokken partijen. Brucargo West is onvervalst teamwork!”   

De kantoorvolumes worden op het dak van de loodsen geplaatst en zullen dus boven de rest van de site uittorenen.

Positief buitenbeentje

Hoewel het nog niet volledig klaar is, is nu al duidelijk dat het nieuwe complex een prominente plek inneemt op Brucargo. “In esthetisch opzicht hebben we met zo min mogelijk materialen een zo sterk mogelijk resultaat proberen te bereiken”, aldus Bert Pappaert. “De betonnen sandwichpanelen van de loodsen zijn niet behandeld om een industriële look te creëren. De structuur van de kantoorvolumes bestaat eveneens uit betonelementen, al hebben ze een witte kleur en zijn ze omringd door een gordijngevel met uitspringende afdeklatten. Op die manier ontstaat er een contrasterend spel tussen de robuuste sokkel en de transparante, lichtjes uitkragende kantoren. Brucargo West is een buitenbeentje in de goede zin van het woord, zeker in vergelijking met de andere loodsgebouwen op de site. BAC bood ons de mogelijkheid om er een architecturale toets aan te geven. Met succes, want het rijzige geheel oogt zeer impressionant!”

Ook BAC is uitermate tevreden met het voorlopige resultaat. “Het complex siert de inkom van de Brucargo-site en flankeert de Brusselse Ring, dus de esthetische uitstraling is zeker niet onbelangrijk. Jaspers-Eyers is een gerenommeerd architectenbureau dat in dat opzicht al meer dan zijn strepen verdiend heeft. Dankzij hun creatieve inbreng is het geen banaal logistiek project geworden, maar een fraaie blikvanger met ‘zwevende’ kantoren die boven de rest van de site uittorenen”, besluit Gert Hoefnagels.