Modemuseum in nieuw kleedje

Het Modemuseum (MoMu) in Antwerpen heeft te weinig ruimte om zijn permanente collectie op een comfortabele manier te tonen. Daarom laat AG Vespa, het gemeentebedrijf dat zich bekommert om het Antwerpse vastgoed, er ongeveer 800 m² extra publieke ruimte realiseren. Het MoMu wil in 2021 opnieuw zijn deuren openen.

Het MoMu moet na de restauratie opnieuw een publieke trekpleister worden. (Beeld: Bert Meeus nv)

Het oorspronkelijke gebouw dateert uit 1893. Omstreeks 1900 huisvestte het op de begane grond de herenmodezaak New England en op de verdiepingen het Hôtel Central. De architect, Ernest Dieltiëns, drukte in die tijd zijn stempel op Antwerpen. Ook het Zuiderpershuis en de Sint-Norbertuskerk aan de Dageraadplaats zijn van zijn hand.

Modenatie

Na de Eerste Wereldoorlog nam de Société d’Electricité de l’Escaut, de voorloper van het huidige ENGIE, er zijn intrek en liet het ingrijpende verbouwingen uitvoeren. Omstreeks 1970 vestigde zich een beschermde werkplaats in het gebouw, wat opnieuw leidde tot verbouwingen. De komst van het Flanders Fashion Institute, in 1997, knoopte niet alleen aan bij het oorspronkelijk gebruik en de concentratie van modewinkels en -bedrijven in de buurt, maar leidde al in 2000-2002 tot een renovatie en verbouwing tot ‘ModeNatie’, om er onder meer het Modemuseum en de Modeacademie in onder te brengen. Het interieur werd toen opgebouwd rond een atrium met een opvallende trappenpartij, een ontwerp van Marie-José Van Hee. Die blijven ook bij de huidige restauratie en renovatie behouden.

Het bestaande interieur werd volledig ontmanteld.

De inplanting in de Antwerpse modebuurt was een erg geslaagde strategische keuze. De voorganger van het MoMu, het provinciaal textielmuseum, was gevestigd in een kasteeltje in Ranst en had weinig voeling met de toonaangevende Antwerpse ‘school’ van hedendaagse modeontwerpers.

Meer kijkruimte

De bij de renovatie gerealiseerde bijkomende publieke kijkruimte zorgt ervoor dat het MoMu op een totale oppervlakte van circa 2.000 m² simultaan drie verschillende modeverhalen kan brengen. De MoMu-bibliotheek wordt uitgebreid met infrastructuur voor het bestuderen van de studiecollectie van MoMu. Boekenwinkel Copyright blijft ter plaatse. Het museum krijgt ook een polyvalente ruimte met eigen shop en café.

De verbouwing verliep gefaseerd. Tijdens de werken bleven enkele verhuurbare ruimtes in gebruik. “Niet alleen Copyright bookshop én restaurant Renaissance moesten openblijven tijdens de werken, want tot april 2019 was dat ook het geval voor kledingwinkel Renaissance”, verklaart Stijn Van den Wijngaert, projectleider bij hoofdaannemer Artes Roegiers. “Daarna hebben we die locatie omgevormd tot een extra expositiezaal en een polyvalente ruimte met ongeveer dezelfde omvang. Deze polyvalente ruimte kan gebruikt worden bij allerhande events.” In het depotgebouw is eveneens een auditorium met uitschuifbare
tribune ingericht in functie van voordrachten en conferenties.

Artes Roegiers pakte eerst de draagstructuur aan. “Sommige betonnen draagbalken vertoonden beginnende sporen van betonrot. We hebben de wapening behandeld met een aangepast product en er daarna een herstellaag op aangebracht.” In de achtergevel plaatste de aannemer op de begane grond nieuwe, stalen vliesgevels. “We hebben ook een groot deel van het bestaande buitenschrijnwerk vernieuwd”, vult Van den Wijngaert aan.

Nieuwe indeling met behulp van metselwerk en gipskarton.

Nieuwste technische snufjes

Voorts ontmantelde Artes Roegiers het interieur van de bestaande expositiezaal op de eerste verdieping en verschillende ruimtes op de andere verdiepingen. Gipskartonwanden en nieuw binnenschrijnwerk gaven vorm aan een nieuwe indeling. “Tegelijk konden we de zalen in technisch opzicht opwaarderen naar de eenentwintigste eeuw. Zo brachten we HDMI-kabels aan en andere snufjes die bij de eerdere renovatie, begin deze eeuw, nog niet voorhanden waren. Het gros van deze snufjes moet bijdragen tot de belichting van de stukken die het MoMu zal exposeren of moet helpen om bepaalde accenten te leggen.” De nieuwe vloeren en plafonds zullen vooral de akoestiek verbeteren.

“Bij het opfrissen van de depotruimtes is er vooral gestreefd naar een verbetering van de energie-efficiëntie en de klimatisatie, zodat de collecties en archieven in de best mogelijke omstandigheden bewaard kunnen blijven voor toekomstige generaties. Op de hoogste verdiepingen, waar de Modeacademie gevestigd is, bestonden de ingrepen voornamelijk uit een verse schilderbeurt en het plaatsen van nieuwe linoleumvloeren.”