De zoektocht naar een duurzame en betaalbare toekomst

Na twintig jaar in de vastgoedontwikkeling koos ik bewust voor meer duurzaamheid. Ik raakte geboeid door hoe mensen bouwen en wonen en de keuzes die zij maken. Tegelijkertijd ontdekte ik hoe uitdagend het kan zijn om een werkveld waarin tradities diepgeworteld zijn te verbinden met onderzoek naar duurzame alternatieven. Het spanningsveld tussen wat gangbaar is en wat mogelijk is, zette me naast mijn zelfstandige activiteit op een pad als ondernemende onderzoeker bij het Expertisecentrum PXL Bouw & Industrie.

De bouwsector staat voor een enorme uitdaging: duurzaamheid toegankelijk én betaalbaar maken. De sleutel ligt in het begrijpen dat elke stap in de goede richting telt. Het is niet nodig om te wachten op perfecte oplossingen. Door vandaag al in te zetten op standaardisering en conceptmatig bouwen kunnen we grote sprongen maken. Creativiteit blijft daarbij cruciaal. Gebouwen moeten een ziel hebben en beleving uitstralen. 

Circulair bouwen speelt een sleutelrol in een duurzame economie. Door grondstoffen minimaal te bewerken en opnieuw te gebruiken, reduceren we de hoeveelheid afval en de vraag naar nieuwe materialen. Toch blijft de bouwsector traditioneel, wat leidt tot een hoge ecologische voetafdruk en lange bouwtrajecten. Het is tijd om dit systeem grondig te herzien en te streven naar eenvoud en efficiëntie.

Daarbij is de vraag of de gebouwen en woningen die we nu bouwen echt nodig zijn. Onze (over)grootouders hadden minder technologische mogelijkheden, maar wel vindingrijke oplossingen. Kunnen we leren van hun eenvoud en opnieuw nadenken over wat essentieel is en wat luxe is geworden?

Door concepten te ontwerpen die meermaals gebouwd worden, kunnen we circulair bouwen betaalbaar maken. Dit biedt mogelijkheden om bouwelementen te standaardiseren en te produceren op grotere schaal en zo de kosten te verlagen. Modulaire ontwerpen verhogen de efficiëntie en maken hergebruik eenvoudiger. Dit opent de deur naar een doorgedreven digitalisering en het opmaken van materiaal- en gebouwpaspoorten die op hun beurt duurzaamheid, hergebruik en betaalbaarheid mee kunnen ondersteunen.

Hoewel standaardisering soms beperkend lijkt, kan het creativiteit juist bevorderen. Grenzen leiden tot vernieuwende oplossingen die betaalbaarheid en kwaliteit verenigen. Door samenwerking en inspiratie uit andere sectoren kan de bouwsector groeien.

Wat als bouwen modulair wordt, met herbruikbare bouwstenen, zoals Lego? Wat als we standaardisering en digitalisering volledig omarmen? Circulair en betaalbaar bouwen is geen verre droom. De eerste stap ligt binnen handbereik, dus laten we die samen zetten.    

Veerle Custers,
Innovatieve woonontwikkelaar en onderzoeker Innovatief Bouwen & Wonen aan Hogeschool PXL

De Pen wordt doorgegeven aan Marion Van Zon, CEO bij Van Zon Horeca.