Werktuig of voertuig?

Op 6 juni 2019 werd de kooi van een hoogtewerker, die deels over de rijbaan uitstak, aangereden door een bestelwagen. De persoon die zich op dat ogenblik in de kooi van de hoogtewerker bevond bediende de giek en de kooi. Op het bewuste moment stond de hoogtewerker stil op de parkeerstrook. Op 20 september 2024 diende het Hof van Cassatie zich uit te spreken over de vraag of de persoon die de hoogtewerker bediende vanuit de kooi al dan niet te beschouwen is als een ‘bestuurder’ in de zin van artikel 29bis, § 2 van de Wet op de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (hierna WAM).

We horen u zich al meteen afvragen wat hiervan het nut kan zijn. Welnu, het nut van deze vraag situeert zich in de mogelijkheid voor de persoon die zich in de kooi van de hoogtewerker bevond om de hoofdelijke aansprakelijkheid in te roepen van de BA-verzekeraar van de eigenaar van de bestelwagen.

Immers: krachtens art. 29bis, § 1, eerste lid, WAM wordt bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen betrokken zijn, dat zich voordoet op de openbare weg (en op terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek of slechts voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen), alle schade geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Stoffelijke schade en de schade die de bestuurders van de betrokken motorrijtuigen hebben geleden komen hier echter niet voor in aanmerking.

Dit laatste is dus de aanleiding van de discussie. Het Hof benadrukte dat de definitie van ‘bestuurder’ strikt moet worden toegepast. Volgens art. 29bis, § 2 WAM is dit de persoon die op het ogenblik van het ongeval het meesterschap over het motorrijtuig heeft via mechanische middelen waardoor hij het voertuig in een bepaalde richting kan sturen en die zodoende het vermogen van de motor beheerst.

Hiermee verbrak het Hof het eerdere vonnis, waarbij nog werd geoordeeld dat de persoon in kwestie weliswaar het meesterschap uitoefende over de hoogtewerker (deze bediende immers de kooi en de giek én had tevens de mogelijkheid om aan de hand van het bedieningspaneel in de kooi de hoogtewerker te besturen), maar niet zou hebben deelgenomen aan het verkeer, zodat hij niet als ‘bestuurder’ te beschouwen zou zijn in de zin van de WAM.

Een alerte lezer zal zich natuurlijk ook de vraag stellen hoe het te rijmen valt dat de eerste rechter tegelijk stelt dat de persoon in kwestie niet zou hebben deelgenomen aan het verkeer, doch wel slachtoffer werd van een verkeersongeval.  

Vandaar dat wij op basis van onze ervaring op kantoor menen dat de toepassing van de WAM ook had kunnen worden afgewezen, vermits er geen sprake was van een verkeersongeval doordat de hoogtewerker op het ogenblik van het ongeval werd gebruikt als werktuig. Op het ogenblik van het ongeval voerde de ‘bestuurder’ van de hoogtewerker immers geen activiteiten of rijbewegingen uit zoals bedoeld in de wegcode.