Nieuw Circular Concrete Center verlegt grenzen van duurzaam bouwen

Wil beton in de toekomst nog steeds binnen het plaatje van duurzaam bouwen passen, dan is het dringend zaak om de CO2-footprint drastisch te verlagen en over te schakelen naar hybride of zelfs circulaire toepassingen. Met de realisatie van het nieuwe Circular Concrete Center in Veurne toont Furnibo samen met enkele deskundige partners dat dit wel degelijk mogelijk is. Dat het project ook nog eens twee maanden sneller dan initieel voorzien kan worden opgeleverd, is de kers op de taart.

De aanzienlijke milieu-impact van traditioneel beton, dat wereldwijd nog steeds in enorme volumes wordt toegepast, is al langer een belangrijke bottleneck in het kader van de duurzame transitie. Om de stap naar duurzame en circulaire betontoepassingen te versnellen, werd het Circular Concrete Center (CCC) in het leven geroepen. Binnenkort verhuist dit innovatieve onderzoekscentrum naar een state of the art nieuwbouw, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd door Furnibo. “We hebben het project gegund gekregen via een klassieke openbare aanbesteding (MPMO), met ’t Werkpand als bouwheer in opdracht van POM West-Vlaanderen en DENC-STUDIO als architect”, vertelt Jelle Sucaet, directeur projecten bij Furnibo. “Het nieuwe CCC, dat zowel een demo- als een laboruimte omvat, sluit naadloos aan op het gebouw van Acasus, een provinciaal inspiratie- en kenniscentrum voor duurzaam bouwen. Met zijn specifieke focus op duurzaam en circulair beton vormt het CCC dus een mooie aanvulling.”

Variabele opbouw en dakgeometrie

Ook qua materiaalgebruik sluit de nieuwbouw van het CCC aan bij het gebouw van Acasus, dat eveneens ontworpen is door DENC-STUDIO. Al is er tegelijk sprake van enkele unieke toepassingen. “Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van volledig recycleerbaar glasschuimgranulaat als isolatie onder de funderingsplaat, die zo rechtstreeks kon worden afgewerkt met 15 cm dik polierbeton”, vertelt Jelle Sucaet. “Voor de twee primaire functies in de nieuwbouw is een verschillende opbouw toegepast: enerzijds houtskeletbouw voor de demoruimte en anderzijds een betonnen kolomstructuur ingevuld met wanden voor de laboruimte. De dakconstructie bestaat uit een combinatie van gelamelleerde liggers en een afdekking met CLT-panelen of KVH-liggers waarop een sandwichplaat gelegd is. Ze heeft een variabele geometrie met sheddaken, hellende daken en een tussenliggend dakvlak dat in verschillende assen afhelt. Om dit alles op punt te stellen met het oog op een vlotte uitvoering heeft onze BIM-afdeling in het voortraject intens samengewerkt met Decleir Houtconstructies, op basis van het 3D-ontwerp dat de architect ons had aangeleverd. Dat heeft nadien in de uitvoeringsfase een enorm verschil gemaakt.”

Slopen met oog op hergebruik

Naast de groendaken en energie-efficiënte technieken (zoals een geothermisch warmtepompsysteem) is het vooral de circulaire insteek die het nieuwe CCC zo duurzaam en vooruitstrevend maakt. “Dat begon al bij de sloop van de voormalige provinciale ateliers op de site, waar het CCC voordien in gevestigd was”, legt Jelle Sucaet uit. “De afbraakwerken gebeurden op basis van een hergebruiksinventaris met verplicht en optioneel te recupereren materialen. Daarnaast heeft de Materialenbank Roeselare ook de kans gekregen om enkele materialen en bouwelementen te ontmantelen die zij geschikt achtten voor hergebruik. Zo zijn er dus heel wat zaken gerecupereerd, waarvan er nadien ook enkele geïntegreerd zijn in de nieuwbouw, zoals een sectionaalpoort, binnendeuren, verlichtingsarmaturen … Het ontwerp van de nieuwbouw was daar van meet af aan maximaal op afgestemd.”

Innovatieve betontoepassingen

Ook de rijke variatie aan innovatieve betontoepassingen in het nieuwe CCC is een bijzondere vermelding waard. Zo zat er slechts een minimale hoeveelheid portlandklinker in het mengsel voor de betonnen paalfundering, wat een gunstige invloed heeft op de CO₂-impact. “In nauwe samenspraak met stortbetonleverancier Group De Brabandere zijn we geland op 35 % CEM I, zonder de algemene performantie van het beton in het gedrang te brengen”, licht Jelle Sucaet toe. “Ook voor de funderingsplaat hebben we een specifieke aanpak gehanteerd, want daar zijn – onder de auspiciën van controlebureau SECO –minimaal 50 % gerecycleerde granulaten in verwerkt. Voor de ontmantelbare betonnen binnen- en buitenpanelen van de laboruimte hebben we dan weer een beroep gedaan op Enjoy Concrete, dat opteerde voor een hybride betonmengsel waarin de klinkerhoeveelheid maximaal 150 kg/m³ bedraagt. Daarnaast zijn er nog drie custommade betonpanelen uitgevoerd die een prominente plek hebben gekregen in het gebouw: eentje met reclaimerzand, eentje met granulaten die afkomstig zijn van de uitgebroken tegelvloer van de voormalige ateliers op de site en eentje met gebroken betonzand als recuperatiegranulaat. Tot slot is er ook een beperkte toepassing van zwavelbeton voor de muurdekstenen die toegepast worden en is de polierbetonvloer, waarin een vloerverwarmingssysteem verwerkt is, gerealiseerd op basis van een duurzaam CEM III B-mengsel.”

Maatstaf voor toekomstige projecten

Het resultaat van dit alles is een prestigeproject dat duurzame (beton)bouw een nieuwe dimensie geeft. “Duurzaamheid en circulariteit waren uiteraard geen nieuwe begrippen voor ons, maar in dit geval zijn we er wel zeer doorgedreven mee aan de slag gegaan”, geeft Jelle Sucaet aan. “Hoewel het een intensief project was dat veel voorbereiding en specifieke studies vergde, is het an sich vlot verlopen. We zaten met gelijkgestemde partijen rond de tafel, die openstonden voor een constructieve dialoog, en werkten samen met deskundige partners die bereid waren om al hun expertise mee in de schaal te werpen. Op die manier hebben we alle knopen efficiënt kunnen doorhakken, zelfs in die mate dat we het project een stuk sneller hebben kunnen uitvoeren dan initieel voorzien. In plaats van de officiële einddatum van 24 december mikken we nu op eind oktober. Bovendien heeft dit project ons heel wat waardevolle kennis opgeleverd, die we in het kader van toekomstige bouwprojecten zeker nog zullen kunnen gebruiken om de CO₂-footprint naar beneden te halen en circulaire principes toe te passen. De realisatie van het nieuwe CCC is in dat opzicht een nieuwe maatstaf waarop de we komende jaren letterlijk en figuurlijk verder zullen bouwen.”    

Vloot

Gelegen op een schiereiland tussen de Voorhaven en het Montgomerydok is het Zeewezengebouw een baken in de haven van Oostende. Furnibo voert de volledige renovatie uit, met een focus op circulair bouwen. De werkzaamheden omvatten een zorgvuldige restauratie met maximale recuperatie en hergebruik van originele materialen. Bijzondere aandacht gaat uit naar het behoud en de bescherming van de geïntegreerde kunstwerken. De technische uitvoering vereist een gespecialiseerde aanpak om de erfgoedwaarde van het gebouw te respecteren en te versterken.