Groenste winkelpark van het land scoort op alle vlakken

De parel aan de Dijle is weer een fraaie blikvanger rijker. Sinds 28 oktober kunnen de fiere Maneblussers terecht in winkelpark Malinas, een hoogwaardige commerciële ontwikkeling met de allure van een ‘dorp in de stad’. De strategische ligging – langs de N16, in de ‘oksel’ van de R6 en vlak bij op- en afrittencomplex Mechelen-Noord van de E19 – spreekt boekdelen, net als de piekfijne architectuur, de kwalitatieve omgevingsinrichting en de torenhoge duurzaamheidsambities. De gebogen vorm van het complex, de brede promenade en het groene karakter van de site prikkelen de verbeelding en garanderen de vele bezoekers een unieke winkelbeleving.

Diverse kledingwinkels, de Mechelse vestigingen van Vanden Borre en A.S.Adventure, het eerste Vlaamse filiaal van de Franse decoratieketen 4Murs én de eerste Albert Heijn XL-supermarkt in België, met een oppervlakte van maar liefst 3500 m² en een zeer ruime versafdeling: het winkelaanbod in Malinas is niet min. Met negentien handelszaken en parking voor negenhonderd wagens (waarvan 350 ondergronds) en vierhonderd fietsen is dit 27.500 m² grote complex een nieuw commercieel baken aan de rand van de stad. Wie verzadigd is van al dat winkelen, kan bovendien terecht in Maneblusser City, een horecazaak met zonneterras van Brouwerij Het Anker die 800 m² bestrijkt en plaats biedt aan 220 klanten. Kortom: alles is aanwezig in het kersverse retailpark, dat sterk inzet op lokale verankering en een leuke, ongedwongen winkelsfeer.

Ruimtelijke en landschappelijke integratie

Het ontwerp van Malinas is van de hand van AAVO Architects, dat in het verleden al twee andere winkelparken realiseerde voor bouwheer Mitiska REIM. “De eerste schetsen dateren al van 2012”, zegt Louis Van Oost, architect-zaakvoerder bij AAVO Architects. “Maar aangezien de zone binnen de lus van de R6 oorspronkelijk was voorbehouden voor bedrijven, heeft het een tijdje geduurd vooraleer het stedenbouwkundige concept op punt stond. Uiteindelijk werd er beslist dat er toch grootschalige detailhandel mocht komen, op voorwaarde dat de baanwinkels op het verderop gelegen Rode Kruisplein zouden plaatsmaken voor een residentiële ontwikkeling.Na de wijziging van het RUP hebben wij een masterplan uitgewerkt om de site zo kwalitatief mogelijk in te vullen, inclusief een optimale ontsluiting voor fietsers en voetgangers, een uitgebreide regenwaterbeheerstudie, rietcompensatie in de vorm van een grote vijver en boscompensatie elders in Mechelen … Kortom: vooraleer we ons toespitsten op de look-and-feel van de bebouwing, hadden we samen met de stad en Ontwerpbureau Pauwels al erg veel aandacht besteed aan de ruimtelijke en landschappelijke integratie van het nieuwe winkelpark.”

Fraaie uitstraling

Ook in architecturaal opzicht werd er naar een ‘high-levelproject’ gestreefd, zeker gezien de strategische locatie langs een van de belangrijkste invalswegen naar de stad. “Het bezoekerscomfort stond voorop”, benadrukt Louis Van Oost. “Vandaar de keuze voor een brede promenade, een fraaie luifelstructuur met een lichtstraat (geoptimaliseerd in functie van de oriëntatie) en een ondergrondse parking – een zeldzaamheid in dergelijke winkelparken”, legt Louis Van Oost uit. “De architecturale vormgeving vloeide grotendeels voort uit het specifieke karakter van de site. De gebogen vorm van het complex bevordert de beleving en zorgt ervoor dat je overal een mooi overzicht hebt. Al impliceert dit natuurlijk ook wel dat alle gevels in het oog springen. We opteerden bijgevolg voor een hoogwaardige natuursteenbekleding die een visuele link legt met de bebouwing in de binnenstad en een groene achtergevel van 3150 m², zodat we tevens konden inspelen op de eis van de stad om aan te sluiten bij het aanpalende bos. Zelfs de leveringsweg, de publiciteitsvoorzieningen en de lay-out van de zevenduizend zonnepanelen en het groen op het schuine, zuidgerichte dak zijn tot in de puntjes uitgewerkt en gedetailleerd. Bovendien zijn de twee voormalige zoutsilo’s aan de voorkant van het terrein gerenoveerd. Kortom: we zijn erg ver gegaan om de uitstraling van het winkelpark te perfectioneren.”  

Duurzaamheid troef

Malinas is niet alleen een architecturaal pronkstuk, maar tevens een toonbeeld op het vlak van duurzaamheid. Het wordt dan ook bestempeld als het ‘groenste winkelpark van het land’. “Dit kan je zowel letterlijk als figuurlijk opvatten”, legt Louis Van Oost uit. “Aangezien Malinas een BREEAM Excellent-certificaat ambieert, kwam het erop aan om de ecologische footprint te minimaliseren. De huurders opteerden maximaal voor energiezuinige technieken, met CO₂– neutrale verwarming en koeling als uitgangspunt. Daarnaast ontwikkelde studiebureau Istema een concept van zonnedelen, waarbij de geproduceerde groene stroom verspreid wordt over de verschillende winkels. Om het plaatje compleet te maken, besloten we eveneens een slimme batterij te voorzien die de verlichting in de ondergrondse parking en de andere gemeenschappelijke delen voedt. Daarnaast hebben we uiteraard ook inspanningen geleverd om bomen te verplanten, de biodiversiteit op peil te houden via streekeigen begroeiing, regenwaterrecuperatie en laadpunten voor elektrische auto’s te voorzien, duurzame mobiliteit te stimuleren … De bouwheer wilde duidelijk een nieuwe standaard zetten en is daar glansrijk in geslaagd.”

Uitdagende klus

De realisatie van het nieuwe winkelpark had heel wat voeten in de aarde. Zo moesten de verschillende winkelunits aan elkaar gekoppeld worden in een boog. Een uitdagende klus, vertelt Matthias Van Roosbroeck, senior projectleider bedrijfsbouw bij Groep Verelst. “Er is veel gps- en landmeterswerk aan te pas gekomen om alles haarfijn te kunnen uitzetten en de beoogde afmetingen te kunnen aanhouden. Daarnaast hebben we het gebouw volledig uitgetekend in 3D en de prefabstructuur verder uitgewerkt met behulp van BIM. Deze laatste bestaat uit betonnen kolommen en scheidingsmuren, die ook als brandwand fungeren. Het dak is opgebouwd uit gelamelleerde houten liggers, een steel-deck en een smalle strook met welfsels in de achterste zone. De achtergevel is opgetrokken in geïsoleerde betonpanelen en de voorgevel in volle betonpanelen, die zijn ingevuld met vitrines en bekleed met natuursteen. De stalen luifelstructuur is afgewerkt met aluminiumplaten en een glazen lichtstraat. Gezien de overkraging van 8 meter fungeert het eerste vak binnen als trekker om dat tegengewicht op te vangen. Vermits de luifel uitmondt in een dunne punt, moesten we de staalstructuur bovendien zo slank mogelijk houden en hadden we erg weinig speling om alles te doen passen.”  

Prestigieuze topreferentie

Dit alles verhinderde aannemer Verelst echter niet om het nieuwe winkelpark in recordtempo te realiseren. Ook de impact van de coronacrisis bleef gelukkig binnen de perken. Midden augustus 2020 gingen de bouwwerken van start en amper twaalf maanden later konden de ketens hun winkelruimtes al beginnen inrichten. Al bij al nam de realisatie van Malinas slechts vijftien maanden in beslag. “Een huzarenstukje van de aannemers, die volledig mee waren met ons verhaal en evenveel oog voor detail aan de dag legden. Er heerste een echte ‘bouwteamsfeer’ op de werf, met dank aan een gedreven projectmanager die zich eerder als ‘coach’ gedroeg. We zijn dus niet alleen erg enthousiast over het ontwerp en het eindresultaat, maar zeker ook over het volledige realisatie-proces”, benadrukt Louis Van Oost. “Daar sluiten we ons volmondig bij aan”, pikt Matthias Van Roosbroeck in. “Alle betrokken partijen hadden hetzelfde doel voor ogen. Aangezien dit voor ons een niet te missen thuismatch was, hadden we in de aanbestedingsfase al erg veel tijd, middelen en energie geïnvesteerd om onze aanpak te stroomlijnen. Dat heeft zeker geloond tijdens de uitvoering. Meer dan de helft van onze medewerkers passeert dagelijks langs Malinas, dus we zijn erg fier op deze prestigieuze topreferentie!”    

Betca – Prefabbetonbalken en -kolommen

De structuur van winkelpark Malinas bestaat uit prefabelementen in gewapend beton. Betca uit het nabijgelegen Rumst leverde 537 balken en kolommen, die voornamelijk van pas kwamen bij de realisatie van de ondergrondse parking. “Een forse uitdaging gezien de strakke planning, temeer omdat het – zoals al onze projecten – puur maatwerk was. Bovendien zorgden de coronamaatregelen voor extra hinder. Toch kwamen we uit op de beoogde doorlooptijd van circa zes maanden, inclusief ‘lockdown’. Het hielp dat de elementen gemodelleerd werden in BIM, een werkwijze waar we volledig op ingespeeld zijn”, vertellen Geert Van Loven en Lorenz Van Campenhout. “Malinas was niet ons eerste project voor Groep Verelst. Andere mooie referenties zijn onder meer het winkelpark Ninouter in Ninove, het distributiecentrum van Groep Heylen in Weert, het stadion van KV Mechelen en de wijnbottelarij van Delhaize in Zellik. Het voordeel is dat Betca een middelgrote, familiale kmo met een vaste equipe is, waardoor de projectverantwoordelijken altijd bij dezelfde aanspreekpunten terechtkunnen. Dat is een van onze voornaamste troeven en zo gaat het ook bij andere projecten waarvoor we prefabstructuren leveren, zoals Lotus Bakeries in Lembeke, Pfizer in Puurs, ZNA, Nieuw Zuid en Doktoren in Antwerpen … We leveren overigens ook prefabstructuren voor infrastructurele doeleinden. Denk onder meer aan (voorspan)balken voor de brug over de Elizabethlaan in Zeebrugge, de brug over de James Cookstraat in Gent en de Bergwijkbrug in Merelbeke.”

KBS Systems – Deuren en brandwerende compartimentering

KBS Systems (Wilrijk) trok met een dubbele missie naar de werf van winkelpark Malinas. “Het hoofdproject waarmee we gestart zijn, was de plaatsing van de deuren in de achtergevel en de kelder. Het ging zowel om enkele als dubbele en doorslaande deuren, brandwerende deuren en vluchtdeuren. Kortom: een mix van verschillende types. In de kelder plaatsen we een veertigtal stuks en in de achtergevel circa 35. Daarmee was Malinas een van onze grotere projecten dit jaar”, vertelt Eli Verwimp, supervisor operations bij KBS Systems. “Daarnaast hebben we in het gedeelte van Lidl de brandwerende compartimentering van de kabeldoorvoeren en de brandkleppen verzorgd, waarvoor we vaste raamcontracten hebben lopen. We waren dus zeker niet aan ons proefstuk toe, al was de uitvoeringstermijn in dit project behoorlijk strak. Soms hadden we vier tot vijf teams ter plaatse om de deuren tijdig te kunnen plaatsen. Bovendien moesten we de deurkaders in de achtergevel manueel aanpassen om een goede aansluiting met de vloer te garanderen. En om koudebruggen te vermijden, hebben we een speciale isolatieconstructie voorzien in onze deurkaders. Tot slot hebben we een tweetal deuren in een zelfgemaakt kokerprofiel moeten installeren omdat ze dieper uit de gevel moesten komen. Conclusie: het was een mooi project dat enkele leuke uitdagingen met zich meebracht!”

Neon Design – Bekleding luifel en technische boxen

De imposante luifel die de winkelboulevard van Malinas overkapt, is integraal bekleed met cassettes in wit aluminiumcomposiet. Een sterk staaltje vakwerk van Neon Design (Ternat), dat ook de decoratieve houten balken in de bijbehorende lichtstraat plaatste en de houten lamellenstructuur voor de bekleding van de technische boxen aan de achterzijde van de winkelunits leverde. “Het was geen sinecure om de luifel zo strak en accuraat te bekleden met onzichtbaar bevestigde cassettes, temeer omdat het om een hellende 3D-structuur gaat die aan de basis gebogen is en uitmondt in een fijne punt. Bijna alle cassettes hebben andere afmetingen en zijn dus echt in elkaar gepuzzeld. Om alles perfect uitgelijnd te krijgen, zijn ze ontwikkeld met behulp van een 3D-programma dat onze productiemachines rechtstreeks aanstuurde”, legt CEO David Beeckman uit. 

“Malinas is een van de meest complexe projecten die we tot nog toe hebben uitgevoerd. Gelukkig hebben we twee jaar geleden ook de luifel van The Leaf Shopping in Ternat bekleed The Leaf Shopping in Ternat bekleed voor Redevco Belgium – eveneens voor Mitiska REIM. Dat project vertoonde qua omvang, complexiteit, uitvoeringstermijn en afwerkingsgraad veel gelijkenissen met Malinas. Die ervaring heeft ons zeker geholpen om ook deze realisatie vlot tot een goed einde te brengen, al maakte COVID-19 het eens zo uitdagend om al het materiaal tijdig ter plaatse te krijgen en de luifel piekfijn af te werken binnen de vooropgestelde timing en het beoogde budget. We zijn heel trots op het eindresultaat, net als de bouwheer, die ons onlangs uitgebreid bedankt heeft voor onze proactieve aanpak en oog voor detail.”

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer Mitiska REIM (Groot-Bijgaarden)
Architect AAVO Architects (Moeskroen)
Landschapsarchitect Ontwerpbureau Pauwels (Leuven)
Hoofdaannemer(s) Groep Verelst (Putte)