Gevelsteenfabrikant neemt voortouw in duurzame transformatie van bouwsector

Toen Jaak Vandersanden, destijds ook burgemeester van Kleine Spouwen, in 1925 zijn eigen familiebedrijf oprichtte, waren duurzaamheid, maatschappelijk engagement en collectief welzijn meteen belangrijke aandachtspunten. Het zijn dan ook waarden die al bijna honderd jaar ingebakken zitten in het DNA van de bekende baksteenfabrikant. In zijn uiterst lezenswaardige duurzaamheidsverslag verduidelijkt Vandersanden onder meer welke concrete inspanningen het levert en innovaties het ontwikkelt om zijn milieu-impact tot een absoluut minimum te beperken. Van verregaande energie-efficiëntie en ecologische steenstrips tot CO2-negatieve stenen die afvalstoffen omzetten in een nuttig product.

“Holle slogans of beloften zijn niet aan ons besteed. We pakken liever uit met concrete realisaties of projecten. Onze ambitie is om het meest duur-zame en innovatieve bedrijf in de baksteensector te worden. We trachten niet zomaar ‘mee te evolueren’, maar echt het voortouw te nemen”, klinkt het stellig bij Vandersanden. Dat dit inderdaad geen loze woorden zijn, blijkt uit de vele maatregelen die het Limburgse familiebedrijf de voorbije jaren heeft genomen om zijn energieverbruik verder te reduceren en nog spaarzamer en efficiënter om te springen met grondstoffen. Met succes, want er gaat geen materiaal meer verloren in het productieproces, al het benodigde water maakt deel uit van een gesloten circuit, rookgassen worden maximaal gefilterd, zonnepanelen en een windmolen in Lanklaar wekken groene energie op, nieuwe stenen worden gedroogd met restwarmte van de ovens, in Tolkamer is een tunneloven in gebruik genomen die 25 procent minder CO2 uitstoot, er is ingezet op de ontwikkeling van circulaire droogstapelsystemen, geïmpregneerde gevelstenen en verpakkingen met minstens 30 % gere-cycleerd plastic … “Intussen wordt ook het potentieel van windenergie en rookgasopvang op onze sites volop onderzocht. Kortom: het verkleinen van onze ecologische footprint is een cruciaal aandachtspunt en we gaan daar zeer ver in. Tegen 2023 willen we onze milieu-impact nog verder reduceren, met minstens 15 % ten opzichte van 2020!”

Verslanking en steenstrips

Daarnaast stelt Vandersanden ook de duurzaamheid van zijn producten in vraag. Want ondanks alle bovengenoemde inspanningen vergt het traditio-nele bakproces behoorlijk wat energie. “Vandaar dat we inzetten op de verslanking van onze gevelstenen (van 10 cm dik naar circa 7,5 centimeter dik, met behoud van eigenschappen) en de transitie naar steenstrips – lees: schijven van 2 cm dik die we afzagen van onze stenen”, vertelt Dominique Nassen, Product Manager Bricks bij Vandersanden. “Dankzij steenstrips kunnen we met één gebakken product dubbel zoveel vierkante meters bekleden en winnen we circa 8 cm isolatieruimte zonder dat daar in esthetisch opzicht iets van te merken is. Vanuit die optiek hebben we E-Board® ontwikkeld, een volledige systeemoplossing met EPS-isolatieplaten op maat, steenstrips, mortellijm en andere toebehoren. Intussen maken we ook ECO-baksteenstrips, waarbij we de strips ‘an sich’ produceren en dus niet meer hoeven af te zagen van bakstenen. De voordelen van deze primeur zijn legio: 70 % minder grondstoffen, 50 % minder energieverbruik vanwege kleinere ovens, prefabricage van woningen dankzij de volautomatische strippenrobot RoboBrick® … De volgende stap wordt hydraulische persing, wat ons zal toelaten om baksteenstrips met een dikte van minder dan 1 cm te produceren en ons nog extra schaalvoordelen zal opleveren.”

“De carbonatatiestenen zijn de nieuwe vaandeldragers in ons duurzaamheidsverhaal”

Revolutionaire carbonatatiesteen

Hier blijft het echter niet bij, want achter de schermen werkt Vandersanden volop aan een revolutionaire innovatie: de carbonatatiesteen. “Hierbij gaat het echt over Cradle to Cradle, want er komt zelfs geen bakproces meer aan te pas. De grondstoffen zijn afvalproducten uit de metaalindustrie die CO2 opnemen en als gevolg daarvan verstenen. Zo ontstaan er dus CO2-negatieve stenen: de productie van carbonatatiestenen voor de bouw van één huis met 15.000 gevelstenen is goed voor ruim 5 ton CO2-opname, terwijl er met traditionele bakstenen 3 ton CO2 zou vrijkomen. Na een fase van uitgebreide product- en procesontwikkeling, inclusief de testopstelling van een CO2-klimaatkast en drukpers, zijn we in Lanklaar een pilootfabriek aan het bouwen om dit veelbelovende procedé verder te finetunen en volgend jaar om te zetten in een effectieve productieflow”, legt CEO Jean-Pierre Wuytack uit. “Je ziet: we zijn zelfs bereid om af te stappen van onze keramiektraditie en andere mogelijk-heden te exploiteren, zolang het maar duurzaam is. Het gaat ons om gevel- en straatsteenproducten, niet zozeer om ‘bakstenen’. We moeten onze sector en onze activiteiten heruitvinden. De carbonatatiestenen zijn de nieuwe vaandeldragers in ons duurzaamheidsverhaal.”