Platform voor de bouw
AZ Monica heeft de ambitie om uit te groeien tot hét referentieziekenhuis in het oostelijke deel van Antwerpen. Met de realisatie van de nieuwe E-vleugel op zijn campus in Deurne zette het alvast een flinke stap in de goede richting. In functioneel opzicht is alles piekfijn uitgekiend en ook qua architectuur en interieurvormgeving werd niets aan het toeval overgelaten. Bovendien zorgt de E-vleugel – als missing link tussen het bestaande ziekenhuis en het achterliggende binnengebied, dat wordt omgetoverd tot een park – ervoor dat de ooit zo versnipperde campus voortaan één compact geheel vormt.
Van onoverzichtelijke wildgroei naar aaneengesloten ziekenhuiscampus: dat is in een notendop het verhaal van AZ Monica in Deurne. Het ziekenhuis kampte jarenlang met ruimtelijke, functionele en energetische versnippering, waar zowel de interne werking als het stedelijk weefsel onder leden. Het was dringend tijd om bepaalde diensten te herorganiseren en uit te breiden, met functionele circulatiestromen, de creatie van een ‘healing environment’, flexibiliteit, toekomstgerichtheid, veiligheid, toegankelijkheid en stedenbouwkundige homogeniteit als voornaamste aandachtspunten. De nieuwe E-vleugel speelt in dit opzicht een sleutelrol. Als cruciale schakel tussen de bestaande bebouwing en het toekomstige achterliggende park stroomlijnt dit volume – waarvan de vorm, omvang en inplanting maximaal geënt zijn op de morfologie van de site en het ziekenhuis – de volledige campus, die nu één compact geheel vormt.
De E-vleugel telt zes bovengrondse bouwlagen en twee ondergrondse niveaus die, naast opslag en de centraal gelegen technische dienst, hoofdzakelijk dienstdoen als parking. Op het gelijkvloers bevindt zich het orthopedisch centrum en platform medische beeldvorming (RX, MRI en nucleair).
De eerste verdieping herbergt het labo pathologie en een polikliniek met verschillende disciplines, alsook het revalidatie- en het gynaecologisch centrum. Op deze sokkel zijn twee L-vormige volumes met vier bouwlagen geplaatst, die geschakeld zijn rond twee patio’s en plaats bieden aan de verpleegafdelingen. Het ontwerp is van de hand van assar architects.
“Aangezien de E-vleugel is opgevat als een uitbreiding die naadloos moest aansluiten op de bestaande A-vleugel, hebben we veel aandacht besteed aan de interne circulatie. Zo hebben we boven op de rechtstreekse connectie op het gelijkvloers en niveau 1 – waar niet-ambulante patiënten zo rechtsreeeks naar het revalidatiecentrum kunnen – een zwevende beglaasde passerelle voorzien die verdiepingen 2, 3 en 4 met elkaar verbindt”, vertelt projectarchitect Marie-Laure De Meester. “Bijgevolg moesten we ook rekening houden met enkele specifieke randvoorwaarden, zoals de verdiepingshoogtes in de bestaande A-vleugel. Deze zijn relatief beperkt, dus het was op veel plaatsen een hele uitdaging om dit esthetisch af te werken. Ook grote ramen en brede gangen helpen om het ruimtegevoel te vergroten. Daglicht is een belangrijke constante in de nieuwbouw. Door de vorm en schikking van de volumes zijn alle binnenruimtes zo georiënteerd dat ze ofwel aan de buitengevel, ofwel aan een van de twee centrale patio’s grenzen.”
Om een aangename healing environment te creëren, haalde assar architects ook qua interieurvormgeving en -afwerking het onderste uit de kan. Het interieurconcept is gebaseerd op een opdeling in natuurlijke biomen zoals woestijn, bos en zoetwater, waarbij elke verdieping haar eigen ecosysteem en bijhorende accentkleur kreeg. “Zo creëerden we gevarieerde omgevingen die de zintuigen prikkelen en het welzijn positief beïnvloeden”, vertelt Senior Interior Architect Laïlla Elmessaoudi. Die visuele thema’s komen consequent terug in de circulatieruimtes, wachtzalen, consultatieruimtes, bewegwijzering, kamerborden en zelfs de grote prints op de wanden. Zo ontstaat er een intuïtief en herkenbaar wayfindingsysteem dat rust en oriëntatie biedt.
Een belangrijk uitgangspunt bij het ontwerp was het versterken van de autonomie van de patiënt. “We wilden een omgeving creëren waarin patiënten zich welkom voelen en zich makkelijk zelfstandig kunnen bewegen”, aldus Laïlla Elmessaoudi. “Dat begint al bij kleine, doordachte ingrepen, zoals het gebruik van houten lattenwanden bij de sanitaire ruimtes, zodat patiënten deze onmiddellijk herkennen. We gingen tot in de kleinste details op zoek naar manieren om het comfort te verhogen.
Zo biedt de gebogen wand in de sanitaire cellen van de patiëntenkamers meerdere voordelen: brede deuropeningen die rolstoeltoegankelijk zijn, minder kans op beschadiging bij het verplaatsen van bedden en een ruimtelijker gevoel. In de tweepersoonskamers opent de deur van het sanitair bovendien in twee richtingen – praktisch en veilig tegelijk.
Ook de psychiatrische afdeling (PAAZ) is zeker het vermelden waard. “Ondanks de strenge richtlijnen inzake veiligheid en suïcidepreventie slaagden we erin een rustgevende en huiselijke sfeer te creëren. We wilden een omgeving die niet alleen aan alle technische vereisten voldoet, maar ook de mentale gezondheid ondersteunt en het genezingsproces bevordert”, legt Laïlla Elmessaoudi uit.
Wat AZ Monica betreft, is de missie van assar architects duidelijk geslaagd. De vernieuwde inrichting bewijst dat zorgomgevingen niet kil of puur functioneel hoeven te zijn. Integendeel: ze kunnen mensgericht, natuurlijk én helend zijn. “We zien dit project als een stap vooruit in hoe zorgarchitectuur kan en moet evolueren. Niet enkel technisch correct, maar bovenal gericht op de mens. We bouwen letterlijk en figuurlijk aan de toekomst van zorg in Vlaanderen”, besluiten Marie-Laure De Meester en Laïlla Elmessaoudi.
BOTEC – Ontwerp en coördinatie technische installaties
Bij het ontwerp van de technische installaties in de nieuwe E-vleugel streefde ingenieursbureau BOTEC naar een optimaal comfort voor de patiënten en werknemers. Het volledige gebouw wordt quasi integraal verwarmd en gekoeld met behulp van klimaatplafonds, wat voor een tocht- en geluidsarme klimatisatie zorgt. De stookplaats is uitgerust met ketels, maar er zal voornamelijk verwarmd worden met de WKK-installatie en de afvalwarmte van de koelmachines voor het koelen van de installaties voor de medische beeldvorming. Vijftien luchtgroepen staan garant voor de noodzakelijke luchtverversing met een neutrale inblaastemperatuur. Ook op het vlak van verlichting zocht BOTEC in overleg met assar architects naar een functionele, maar warme sfeer die bijdraagt aan de creatie van een aangename zorgomgeving. Overkoepelend werd een nieuwe hoogspanningscabine ingericht, gekoppeld aan een noodstroomaggregaat dat het volledige gebouw kan overnemen bij het wegvallen van de netspanning. In de nieuwe parking werden twintig laadpalen, een rook- en warmteafvoerinstallatie en een volledige sprinklerinstallatie voorzien. Op de daken is de vrije ruimte maximaal benut voor de plaatsing van PV-panelen. Om de tien verschillende percelen technieken te realiseren, was er een uitgebreide coördinatie nodig door BOTEC en de uitvoerders. Hiervoor werd in de uitvoeringsfase een Dalux BIM-platform op poten gezet en werden er wekelijks knelpunten besproken. Als gevolg hiervan beschikt de bouwheer vandaag over een gedetailleerd as-builtmodel, dat hij in de toekomst kan inzetten voor het gebouwbeheer en de nodige aanpassingen in functie van de (snelle) evolutie van de technieken.
Orona – Personenliften, beddenliften en brandweerlift
In de nieuwe E-vleugel van AZ Monica in Deurne zijn vijf Orona Next Smart+-liften geïnstalleerd. Guido Vantomme, Accountmanager Public Tenders bij Orona: “Patiënten, bezoekers en het verplegend personeel hebben vier liften ter beschikking, die telkens per twee in duplex werken: enerzijds twee personenliften met een hefvermogen van 1250 kilogram, anderzijds twee beddenliften. Aan de andere kant van de gang hebben we ook nog een personen-goederenlift met een hefvermogen van 2175 kilogram geplaatst in een aparte liftschacht. De brandweer kan deze in geval van brand gebruiken om de nodige bluswerken uit te voeren en de aanwezige personen te evacueren. Hij heeft ook anderhalf jaar lang als werflift gefungeerd om het materiaal van andere aannemers te vervoeren naar de verschillende verdiepingen. Voor de technische uitrusting van de liften hebben we nauw samengewerkt met studiebureau BOTEC. Intelligente ventilatiesystemen in de liftkokers zorgen voor verse lucht en maximale rook- en warmteafvoer bij brand. De liften zijn eveneens uitgerust met een energierecuperatiesysteem dat de overtollige remenergie terugvoert naar het net, zodat er op termijn voor AZ Monica een win-winsituatie ontstaat.”
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer AZ Monica (Antwerpen)
Architect assar architects (Brussel, Antwerpen, Parijs, Luik, Luxemburg)
Hoofdaannemer(s) Wycor (Wetteren)
Studiebureau technieken BOTEC (Wommelgem)
AZ Monica heeft de ambitie om uit te groeien tot hét referentieziekenhuis in het oostelijke deel van Antwerpen. Met de realisatie van de nieuwe E-vleugel op zijn campus in Deurne zette het alvast een flinke stap in de goede richting. In functioneel opzicht is alles piekfijn uitgekiend en ook qua architectuur en interieurvormgeving werd niets aan het toeval overgelaten. Bovendien zorgt de E-vleugel – als missing link tussen het bestaande ziekenhuis en het achterliggende binnengebied, dat wordt omgetoverd tot een park – ervoor dat de ooit zo versnipperde campus voortaan één compact geheel vormt.
Van onoverzichtelijke wildgroei naar aaneengesloten ziekenhuiscampus: dat is in een notendop het verhaal van AZ Monica in Deurne. Het ziekenhuis kampte jarenlang met ruimtelijke, functionele en energetische versnippering, waar zowel de interne werking als het stedelijk weefsel onder leden. Het was dringend tijd om bepaalde diensten te herorganiseren en uit te breiden, met functionele circulatiestromen, de creatie van een ‘healing environment’, flexibiliteit, toekomstgerichtheid, veiligheid, toegankelijkheid en stedenbouwkundige homogeniteit als voornaamste aandachtspunten. De nieuwe E-vleugel speelt in dit opzicht een sleutelrol. Als cruciale schakel tussen de bestaande bebouwing en het toekomstige achterliggende park stroomlijnt dit volume – waarvan de vorm, omvang en inplanting maximaal geënt zijn op de morfologie van de site en het ziekenhuis – de volledige campus, die nu één compact geheel vormt.
De E-vleugel telt zes bovengrondse bouwlagen en twee ondergrondse niveaus die, naast opslag en de centraal gelegen technische dienst, hoofdzakelijk dienstdoen als parking. Op het gelijkvloers bevindt zich het orthopedisch centrum en platform medische beeldvorming (RX, MRI en nucleair).
De eerste verdieping herbergt het labo pathologie en een polikliniek met verschillende disciplines, alsook het revalidatie- en het gynaecologisch centrum. Op deze sokkel zijn twee L-vormige volumes met vier bouwlagen geplaatst, die geschakeld zijn rond twee patio’s en plaats bieden aan de verpleegafdelingen. Het ontwerp is van de hand van assar architects.
“Aangezien de E-vleugel is opgevat als een uitbreiding die naadloos moest aansluiten op de bestaande A-vleugel, hebben we veel aandacht besteed aan de interne circulatie. Zo hebben we boven op de rechtstreekse connectie op het gelijkvloers en niveau 1 – waar niet-ambulante patiënten zo rechtsreeeks naar het revalidatiecentrum kunnen – een zwevende beglaasde passerelle voorzien die verdiepingen 2, 3 en 4 met elkaar verbindt”, vertelt projectarchitect Marie-Laure De Meester. “Bijgevolg moesten we ook rekening houden met enkele specifieke randvoorwaarden, zoals de verdiepingshoogtes in de bestaande A-vleugel. Deze zijn relatief beperkt, dus het was op veel plaatsen een hele uitdaging om dit esthetisch af te werken. Ook grote ramen en brede gangen helpen om het ruimtegevoel te vergroten. Daglicht is een belangrijke constante in de nieuwbouw. Door de vorm en schikking van de volumes zijn alle binnenruimtes zo georiënteerd dat ze ofwel aan de buitengevel, ofwel aan een van de twee centrale patio’s grenzen.”
Om een aangename healing environment te creëren, haalde assar architects ook qua interieurvormgeving en -afwerking het onderste uit de kan. Het interieurconcept is gebaseerd op een opdeling in natuurlijke biomen zoals woestijn, bos en zoetwater, waarbij elke verdieping haar eigen ecosysteem en bijhorende accentkleur kreeg. “Zo creëerden we gevarieerde omgevingen die de zintuigen prikkelen en het welzijn positief beïnvloeden”, vertelt Senior Interior Architect Laïlla Elmessaoudi. Die visuele thema’s komen consequent terug in de circulatieruimtes, wachtzalen, consultatieruimtes, bewegwijzering, kamerborden en zelfs de grote prints op de wanden. Zo ontstaat er een intuïtief en herkenbaar wayfindingsysteem dat rust en oriëntatie biedt.
Een belangrijk uitgangspunt bij het ontwerp was het versterken van de autonomie van de patiënt. “We wilden een omgeving creëren waarin patiënten zich welkom voelen en zich makkelijk zelfstandig kunnen bewegen”, aldus Laïlla Elmessaoudi. “Dat begint al bij kleine, doordachte ingrepen, zoals het gebruik van houten lattenwanden bij de sanitaire ruimtes, zodat patiënten deze onmiddellijk herkennen. We gingen tot in de kleinste details op zoek naar manieren om het comfort te verhogen.
Zo biedt de gebogen wand in de sanitaire cellen van de patiëntenkamers meerdere voordelen: brede deuropeningen die rolstoeltoegankelijk zijn, minder kans op beschadiging bij het verplaatsen van bedden en een ruimtelijker gevoel. In de tweepersoonskamers opent de deur van het sanitair bovendien in twee richtingen – praktisch en veilig tegelijk.
Ook de psychiatrische afdeling (PAAZ) is zeker het vermelden waard. “Ondanks de strenge richtlijnen inzake veiligheid en suïcidepreventie slaagden we erin een rustgevende en huiselijke sfeer te creëren. We wilden een omgeving die niet alleen aan alle technische vereisten voldoet, maar ook de mentale gezondheid ondersteunt en het genezingsproces bevordert”, legt Laïlla Elmessaoudi uit.
Wat AZ Monica betreft, is de missie van assar architects duidelijk geslaagd. De vernieuwde inrichting bewijst dat zorgomgevingen niet kil of puur functioneel hoeven te zijn. Integendeel: ze kunnen mensgericht, natuurlijk én helend zijn. “We zien dit project als een stap vooruit in hoe zorgarchitectuur kan en moet evolueren. Niet enkel technisch correct, maar bovenal gericht op de mens. We bouwen letterlijk en figuurlijk aan de toekomst van zorg in Vlaanderen”, besluiten Marie-Laure De Meester en Laïlla Elmessaoudi.
BOTEC – Ontwerp en coördinatie technische installaties
Bij het ontwerp van de technische installaties in de nieuwe E-vleugel streefde ingenieursbureau BOTEC naar een optimaal comfort voor de patiënten en werknemers. Het volledige gebouw wordt quasi integraal verwarmd en gekoeld met behulp van klimaatplafonds, wat voor een tocht- en geluidsarme klimatisatie zorgt. De stookplaats is uitgerust met ketels, maar er zal voornamelijk verwarmd worden met de WKK-installatie en de afvalwarmte van de koelmachines voor het koelen van de installaties voor de medische beeldvorming. Vijftien luchtgroepen staan garant voor de noodzakelijke luchtverversing met een neutrale inblaastemperatuur. Ook op het vlak van verlichting zocht BOTEC in overleg met assar architects naar een functionele, maar warme sfeer die bijdraagt aan de creatie van een aangename zorgomgeving. Overkoepelend werd een nieuwe hoogspanningscabine ingericht, gekoppeld aan een noodstroomaggregaat dat het volledige gebouw kan overnemen bij het wegvallen van de netspanning. In de nieuwe parking werden twintig laadpalen, een rook- en warmteafvoerinstallatie en een volledige sprinklerinstallatie voorzien. Op de daken is de vrije ruimte maximaal benut voor de plaatsing van PV-panelen. Om de tien verschillende percelen technieken te realiseren, was er een uitgebreide coördinatie nodig door BOTEC en de uitvoerders. Hiervoor werd in de uitvoeringsfase een Dalux BIM-platform op poten gezet en werden er wekelijks knelpunten besproken. Als gevolg hiervan beschikt de bouwheer vandaag over een gedetailleerd as-builtmodel, dat hij in de toekomst kan inzetten voor het gebouwbeheer en de nodige aanpassingen in functie van de (snelle) evolutie van de technieken.
Orona – Personenliften, beddenliften en brandweerlift
In de nieuwe E-vleugel van AZ Monica in Deurne zijn vijf Orona Next Smart+-liften geïnstalleerd. Guido Vantomme, Accountmanager Public Tenders bij Orona: “Patiënten, bezoekers en het verplegend personeel hebben vier liften ter beschikking, die telkens per twee in duplex werken: enerzijds twee personenliften met een hefvermogen van 1250 kilogram, anderzijds twee beddenliften. Aan de andere kant van de gang hebben we ook nog een personen-goederenlift met een hefvermogen van 2175 kilogram geplaatst in een aparte liftschacht. De brandweer kan deze in geval van brand gebruiken om de nodige bluswerken uit te voeren en de aanwezige personen te evacueren. Hij heeft ook anderhalf jaar lang als werflift gefungeerd om het materiaal van andere aannemers te vervoeren naar de verschillende verdiepingen. Voor de technische uitrusting van de liften hebben we nauw samengewerkt met studiebureau BOTEC. Intelligente ventilatiesystemen in de liftkokers zorgen voor verse lucht en maximale rook- en warmteafvoer bij brand. De liften zijn eveneens uitgerust met een energierecuperatiesysteem dat de overtollige remenergie terugvoert naar het net, zodat er op termijn voor AZ Monica een win-winsituatie ontstaat.”
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer AZ Monica (Antwerpen)
Architect assar architects (Brussel, Antwerpen, Parijs, Luik, Luxemburg)
Hoofdaannemer(s) Wycor (Wetteren)
Studiebureau technieken BOTEC (Wommelgem)
Neem dan rechtstreeks contact op met Orona NV/SA.
Contact opnemen
Neem dan rechtstreeks contact op met Assar Architecten.
Contact opnemen
Wij zijn Orona Een sociaal-commerciële groep die zich inzet voor mensen. Wij van Orona komen dichter bij u, uw levensstijl en uw dierbaren door afstanden te overbruggen en door ervoor te zorgen dat u alles wat echt belangrijk is binnen handbereik heeft. We bieden een onmisbare service die wordt aangepast aan alle omstandigheden, hoe lastig ze ook […]
Bekijk Bedrijfsprofiel building for everyone Architecture cannot exist without people. At assar, we believe in all-inclusive designs that meet the needs of all people, young and old, building for humanity in all its diversity. We create architecture that is inspirational and evolutive, enabling easy movement and access for every type of user. co-creating inclusion Designing places and […]
Bekijk BedrijfsprofielLouwers Mediagroep
Kapellestraat 132/1
Gebouw G
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
