Platform voor de bouw
Het gemeentehuis van De Haan is een beschermd monument en onderging de voorbije jaren een stevige renovatie. In januari 2022 startten de werken. “Zoals bij elk renovatieproject geldt: wat onbekend is, vormt een uitdaging”, zeggen Benjamin Vanspeybrouck en Klaas Debeuckelaere, projectleiders bij hoofdaannemer Artes Woudenberg. Toch kijken ze vandaag fier naar het prachtige resultaat, waarbij het gemeentehuis in zijn oorspronkelijke staat hersteld en geoptimaliseerd is.
Het gemeentehuis van De Haan werd initieel gebouwd als luxehotel, nadien vormgegeven als vakantiehuis en tot slot trok de gemeente erin. Vandaag is het een beschermd dorpsgezicht en monument. De voorgaande jaren vonden al twee restauratiefases plaats – van de tweede en derde verdieping – waarbij onder meer extra geïsoleerd werd. Artes Woudenberg nam ditmaal het dak, de volledige buitenschil, de galerij, de iconische Belvedèretoren en de omgevingswerken voor zijn rekening. Daarmee was het niet aan zijn proefstuk toe. Met onder meer een eigen steenkapperij en schrijnwerkerij specialiseert het aannemingsbedrijf zich in de restauratie en renovatie van gebouwen. Die ervaring kwam van pas, want de vele transformaties die het gebouw doorheen de jaren onderging brachten de nodige uitdagingen met zich mee.
De werken startten in 2022 ter hoogte van de noordgevel. Daar werd het pleisterwerk in cement weggekapt, maar niet zonder eerst de volledige gevel in te scannen en te inventariseren. “Eens die inventaris goedgekeurd was, werd dit omgezet in een DWG-tekening, zodat mijn collega Klaas Debeuckelaere alle lijnen en details kon overbrengen op onze plannen en de restauratie haast identiek kon verlopen”, zegt Benjamin Vanspeybrouck. “Al snel bleek dit detaillistische werk niet de grootste uitdaging te zijn. De gevel was in zeer slechte staat. Onder de cementpleister vonden we beschadigd metselwerk en veel scheuren. Dat moest dus eerst hersteld worden. Bovendien konden de muren niet meer ademen door de combinatie van cement en kalk. We kozen dus bewust voor een dampopen systeem in kalk.”
Samen met de noordgevel werd ook het dak aangepakt. De oude leien zijn vervangen door nieuwe exemplaren. Daarna was de achtergevel aan de beurt. “Zo konden aansluitend de omgevingswerken starten”, legt Klaas Debeuckelaere uit. “De noordgevel zette de procedures uit voor de andere zijden van het gebouw, waardoor het daar vlotter ging. Toch waren er nog enkele bijzonderheden. Aan de voorgevel vind je de Belvedèretoren, een echte blikvanger in De Haan. De aanzetstructuur en het hout waren zwaar aangetast. We bootsten die een-op-een na in tropisch hardhout in ons atelier in Brugge en maakten hem opnieuw stabiel. Vervolgens werd die met een kraan op het gebouw geplaatst.”
Nog aan de voorgevel vind je de galerij. Het plat dak kreeg een nieuwe opbouw en de nodige versteviging. “Daar moesten we rekening houden met de hoogte, want de nieuwe vloer mocht uiteraard niet boven de onderzijde van de ramen uitkomen”, vertelt Benjamin Vanspeybrouck.
“We versterkten de betongewelven, werkten met hellingsbeton en plaatsten vervolgens de isolatie, roofing, tegeldragers en tegels. Een minimale en toch stabiele opbouw. Ook het schrijnwerk van de galerij werd intensief gerenoveerd. We haalden de oude verf weg, konden hoogrendementsglas plaatsen door de profilering zeer lichtjes maar met respect voor het originele uitzicht aan te passen en werkten het af met een nieuwe verflaag. De andere ramen in het gebouw zijn rondomrond opnieuw functioneel gemaakt.”
Het volledige gebouw in ere herstellen was een titanenwerk. Dat uitte zich onder meer ook in de keuze van het schilderwerk. “Bij het verwijderen van de cementpleister vonden we tinten van het originele pleisterwerk terug. Samen met Onroerend Erfgoed maakten we stalen waaruit uiteindelijk een vijftiental kleuren voortgevloeid zijn. Een echte puzzel voor de schilder, die werkte met de Caparol-verf Histolith, geschikt voor monumentale gebouwen en de gure zeeomgeving.”
Naast de buitenschil nam Artes Woudenberg ook de aanleg van de parking onder handen. De ondergrondse parkeergarage stelde het team voor de nodige vraagstukken. “Er waren geen plannen beschikbaar en we hadden dus geen idee over de opbouw. De informatie die we hadden bleek bovendien niet te kloppen”, vertelt Benjamin Vanspeybrouck. “Daarnaast klaagde de gemeente over waterlekken en andere problemen. Dit was het moment om alles aan te pakken. We hebben elke stap afzonderlijk nauwkeurig bekeken en bestudeerd, met de juiste mensen samengewerkt en alles gecoördineerd. Hoeveel gewicht mocht die ondergrondse garage dragen? Welke materialen konden we gebruiken? Uiteindelijk viel de keuze op een PMMA-dichting om de grillige ondergrond te nivelleren. De afwerking gebeurde in uitgewassen beton, zodat we niet met zware asfalteermachines op het terrein moesten.”
Een project van deze omvang is een kwestie van geven, nemen, anticiperen, tijdig en proactief schakelen en vooral van constructief samenwerken. “Zo voerden we heel wat labotesten uit om de verf en het materiaal te toetsen aan de agressieve weersomstandigheden en de erfgoedeisen. Dat moet je op lange termijn zien en aanpakken. Daarbij komt de ervaring en werkwijze van Artes Group perfect tot zijn recht”, besluit Benjamin Vanspeybrouck.
Het gemeentehuis van De Haan, een beschermd monument in belle-époquestijl, straalt opnieuw als weleer dankzij de zorgvuldige restauratie van de gevels. Dit titanenwerk werd uitgevoerd door Gevelproject bv, een bedrijf dat bekendstaat om zijn expertise in gevelisolatie afgewerkt met crepi of steenstrips en de restauratie van erfgoedgevels.
Tekst Philippe Selke | Beeld Gevelproject
De restauratie begon met het volledig verwijderen van de bestaande cementpleister, uitgevoerd door hoofdaannemer Artes Woudenberg. Zo kwam het onderliggende metselwerk bloot te liggen, dat in zeer slechte staat verkeerde. Vervolgens werd het metselwerk lokaal hersteld. Een delicate taak vanwege de complexiteit van de ondergrond.
Na deze stap werd er grondig onderzoek gedaan naar het type pleister dat moest worden aangebracht, rekening houdend met de eisen van de architect en de aard van het gebouw. Voor de hogere delen van het gebouw werd een dampdoorlatend kalksysteem toegepast dat voor een goede vochtregulatie zorgt. op basis van kalk aangebracht. Voor de lagere delen en de tuinmuren werd dan weer product zonder kalk gebruikt.
Technische uitdaging
David Colin, projectverantwoordelijke bij Gevelproject bv, benadrukt het belang van precisie in de uitvoering. “Oorspronkelijk had de architect voorgeschreven om een enkele pleisterlaag aan te brengen, rechtstreeks op het vrijgemaakte metselwerk. Na het verwijderen van de bestaande cementpleister bleek echter dat de staat van het metselwerk zodanig onstabiel was dat een grondigere voorbereiding noodzakelijk was. Daarom moest er eerst een hechtingslaag worden aangebracht, gevolgd door een uitvullingslaag, en werd het geheel versterkt met glasvezelwapening over het volledige oppervlak (circa 2000 m²).”
Het project beperkte zich niet alleen tot het herstellen van de gevels. Ook de vier originele afwerkingsstijlen moesten hersteld worden, inclusief de vele met de hand uitgewerkte sierlijsten en architectonische details. “We hebben de uitvoering geactualiseerd, zodat het financieel haalbaar bleef”, legt David Colin uit. Zijn vakkennis was essentieel voor het slagen van dit project.
Oorspronkelijk was een uitvoeringstermijn van zes maanden voorzien (te beginnen vanaf eind 2022), maar uiteindelijk hebben de werkzaamheden twee jaar geduurd, met verschillende tussentijdse onderbrekingen. David Colin: “De laatste afwerkingen werden eind november aangebracht. Ondanks de onvermijdelijke onvoorziene omstandigheden die bij dit type werk horen, was de samenwerking met de projectverantwoordelijke bij Artes Woudenberg uitstekend, wat ons in staat stelde om de problemen die opdoken samen te overwinnen. Het gemeentehuis van De Haan is een mooi referentieproject voor Gevelproject bv, dat getuigt van onze uitgebreide expertise.”
Louwers Mediagroep
Domein de Herten
Hertsbergsestraat 4
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
