Klooster, kazerne, kraakpand: aan de Ezelstraat in Brugge ligt een complexe site, die zelfs als een stadkanker werd omschreven. Verschillende projectontwikkelaars zochten een elegante en economisch haalbare oplossing voor de omgeving. Vandaag is het erkende monument een bruisende residentiële en commerciële zone.
De Weylerkazerne, in hartje Brugge, heeft een lange geschiedenis. Opgetrokken als een klooster voor de zuster Karmelietessen in de zeventiende eeuw werd het imposante gebouw met binnentuin in de negentiende eeuw in gebruik genomen als militair hospitaal en later als kazerne. Nadat het vanaf de jaren zestig een aantal overheidsdiensten huisvestte, kwam het in de jaren negentig in privébezit. Intussen is het ingesloten door andere panden en ondanks haar erkenning als beschermd monument in 2004 werd de site vanaf 2010 meermaals gekraakt. Verschillende projectontwikkelaars zochten een manier om het gebouw te valoriseren, tot VDD Project Development de site in 2015 verwierf. Met de aankoop van een rij aangrenzende woningen kwam het tot een doorbraak. Olivier Salens Architecten ontwierp een sereen project met een sterke identiteit dat opnieuw licht, groen en beweging injecteert, zowel op de site zelfs als in de rest van de buurt.
“De vraag van VDD Project Development was om een plan uit te tekenen dat zowel recht deed aan de lange geschiedenis van het gebouw als economisch haalbaar was”, legt Olivier Salens uit. “Een grondig bouwhistorisch onderzoek was essentieel voor dit project. Op basis daarvan detecteer je welke elementen waardevol zijn en welke niet. Zo beslisten we om de derde bouwlaag uit de jaren zestig weg te nemen en te vervangen door twee nieuwe bouwlagen. Deze structuur had weinig historische waarde en was bouwtechnisch in slechte staat. Dit bijkomende programma was noodzakelijk om de hoge restauratiekosten van het klooster te compenseren.
De nieuwe bouwlagen zijn volledig beglaasd en subtiel verborgen achter een elegante lamellenstructuur, die doet denken aan oude kloostergangen. Het complex biedt een uniek hedendaags wooncomfort in de Brugse binnenstad, maar is tegelijkertijd sereen ingebed. Oud en nieuw tillen elkaar in deze transformatie naar een
hoger niveau.”
Een nieuwe toevoeging in een historische context valt niet altijd in goede aarde. Door te kiezen voor een tijdloze, serene kolomstructuur, verwijzend naar historische pandgangen van kloosters en uitgevoerd in een warme beton waarvan de kleur harmonieus aansluit bij de gekaleide muren van het klooster, werd het project goed ontvangen. “We ontwerpen graag gebouwen die op het eerste gezicht niet opvallen”, lacht Olivier Salens. “Pas als mensen nog eens kijken, zien ze wat er bijzonder aan is. We kozen niet voor een contrast tussen oud en nieuw, maar lieten beide samenwerken. De Weylerkazerne is bescheiden, maar heeft tegelijk een sterke identiteit.”
Door ook de panden uit de Ezelstraat te integreren en een extra volume te bouwen naast de kazerne werd een geheel met 42 appartementen en vier handelszaken gerealiseerd. De site werd opengesteld voor fietsers en wandelaars, met heel wat groen in de binnentuin en rond de gebouwen. Strenge duurzaamheidseisen, een indrukwekkende afwerkingskwaliteit en een ondergrondse private parkeergarage maken het een fijne plek om te wonen in het centrum van Brugge.
“Heel wat projectontwikkelaars en architecten zijn afgeknapt op dit project”, voegt Olivier Salens toe. “Het was een zeer intens overlegtraject met de vele betrokken diensten. Maar waar anderen een project opgeven, daar komen wij graag in beeld. Dit project is het resultaat van een nauwe samenwerking met VDD Project Development, waarbij we beiden – met een ongedwongen, open visie – tot een tijdloze en hedendaagse, maar tegelijkertijd geïntegreerde oplossing zijn gekomen. Volgens de buurtbewoners zijn we daar zeker in geslaagd.”
Holvoet – Technische binnendeuren
De installatie van de brandwerende, akoestische en esthetische binnendeuren in de Weylerkazerne was een kolfje naar de hand van Holvoet. In totaal plaatste het bedrijf uit Ingelmunster om en bij de driehonderd deuren. “Bij de renovatie van een oud gebouw is maatwerk noodzakelijk. Zo zijn de bestaande muren erg dik, wat brandtechnisch een impact heeft en een andere detaillering van de technische deuren vergt”, legt projectleider Frederick Cornillie uit. “Omdat je rekening moet houden met bestaande openingen, is standaardisatie niet mogelijk. Ook voor de binnendeuren moesten we op een specifieke manier te werk gaan.” Gezien de grootte van het project was Holvoet in alle fases van de bouw aanwezig in Brugge. “Normaal gezien werken wij voornamelijk in de afwerkingsfase, maar terwijl één plek nog in de ruwbouwfase zat, was een andere al in een volgend stadium. Bepaalde brandwerende deuren waren door attestering en keuringen vroeger nodig dan de akoestische en esthetische deuren. Het was een uitdaging om dit gestructureerd te plannen, maar samen met de hoofdaannemer en dankzij een prima communicatie brachten we dit tot een goed einde.”