Sweco: “BIM realistischer implementeren via geïntegreerde aanpak”

BIM is niet meer weg te denken uit de hedendaagse bouwpraktijk. Nu de omslag van 2D- naar 3D-ontwerp goed en wel achter de rug is, is het tijd voor de volgende stap, benadrukt Anthony Kennes, Team Manager van het Buildings BIM-team bij Sweco Belgium: “Op dit moment is BIM nog al te vaak een apart gegeven binnen een project en gaapt er dikwijls een significante kloof tussen theorie en praktijk. Het is zaak om te evolueren naar een realistische geïntegreerde aanpak, waarbij de BIM-principes rechtstreeks gelinkt worden aan het projectmanagement en beschouwd worden als een inherent deel van het ontwerp- en bouwproces.”

De kracht van digitalisering inzetten bij het bouwen aan een duurzame toekomst: dat is de grote drijfveer van Anthony Kennes en zijn naaste collega’s bij Sweco. De voorbije jaren werd er dan ook sterk in geïnvesteerd, met BIM als een van de cruciale speerpunten in de dagelijkse (project)werking. Zo werd er eind 2022 een volledig onafhankelijk BIM-team opgericht dat de verschillende afdelingen binnen Sweco ondersteunt. De methodiek is dus goed en wel ingeburgerd, al is er nog progressiemarge. “Onze projectteams geven aan dat het BIM-verhaal vaak een groot theoretisch kader omvat, maar realistischer in projecten moet worden geïmplementeerd. Het is zaak om op basis van de projecteisen te bepalen wat vanuit het digitale perspectief wordt toegevoegd om de kwaliteit te verhogen, zij het zonder daar te ver in door te slaan. Daar wringt het schoentje nog regelmatig. We moeten naar een benadering waarbij de algemene projectaanpak en de digitale werkmethodieken op elkaar zijn afgestemd. Niet enkel op bedrijfsniveau, maar ook op het niveau van het individuele project. Op deze manier kunnen de noden van partners, de opdrachtgever en het kader waarin we werken realistisch ingevuld worden”, legt Anthony Kennes uit.

Breder gedragen BIM-kennis

“Bouwheren zijn meer en meer geïnteresseerd in BIM”, ervaart Anthony Kennes. “Dat is uiteraard een positieve evolutie, al blijft het nog vaak beperkt tot de theorie en weten ze niet altijd precies hoe BIM nuttig kan worden ingezet in de praktijk. Dat resulteert weleens in vragen waar geen budget tegenover staat of die niet per se een toegevoegde waarde bieden. We vervullen dus in eerste instantie een belangrijke adviserende rol, waarbij we een realistische geïntegreerde aanpak hanteren die sterk geënt is op de ‘business outcomes’. Lees: we trachten de praktische voordelen van het gebruik van BIM te capteren zonder de administratieve ballast te verhogen. Dit vanuit de gedachte dat het zonde is om zoveel werk te steken in een model dat niet naar behoren benut wordt, want dan gaat de doelstelling van BIM verloren. Vandaar dat we bijvoorbeeld af moeten van de klassieke werkwijze om gegenereerde 3D-plannen door te sturen via e-mail. Wil je het potentieel van BIM volledig verzilveren, dan moet alle communicatie via het 3D-model en alle afgeleide extracten verlopen. Kortom: de kennis over BIM-toepassingen mag niet langer exclusief voorbehouden zijn voor BIM-designers, -managers en -coördinatoren, maar moet ook gedragen worden door architecten, ingenieurs en bouwheren. Onze BIM-managers en -adviseurs hebben de expertise in huis om dat traject samen met hen te doorlopen.”

Van 2D naar volwaardig BIM-ontwerp

Een van die projectmanagers is Fréderic Dierinck. Ook hij benadrukt dat een lineaire projectaanpak tot het verleden behoort. “Aangezien iedereen nu parallel aan meerdere modellen werkt, zijn een gemeenschappelijke dataomgeving en efficiënt informatiebeheer onontbeerlijk. Je moet voortdurend toegang hebben tot de meest actuele informatie, zodat je ontwerpen indien nodig meteen kan bijsturen op basis van realtimeontwikkelingen.” Dat BIM in dat opzicht van goudwaarde is, bleek recent nog bij de bouw van een nieuwe productielijn voor een internationale speler. “De vraag om BIM toe te passen vloeide voort uit de wil van de bouwheer om in de ontwerp- en uitvoeringsfase meer inzicht te krijgen in het project. De bal ging goed en wel aan het rollen toen ik de krachten bundelde met onze designmanager en BIM-manager. Deze laatste was ook aanwezig op de designmeetings, waardoor we samen met de bouwheer en de architect de nodige knopen konden doorhakken. Door de 3D-modellen vlot toegankelijk te maken in de common data environment en deze als single source of truth te gebruiken, zorgden we ervoor dat de BIM-tools in elk overleg gebruikt werden als leidraad. De toegevoegde waarde was enorm: makkelijkere ontwerpbeslissingen, betere communicatie, vlottere implementatie van belangrijke parameters (ecologie, omgeving enzovoort), verhoogde kwaliteit … De bouwheer was zo enthousiast dat ze dat 3D-proces op eigen houtje nog verder hebben doorgetrokken, met name door zelf een innovatieve VR-toepassing te initiëren die het mogelijk maakte om virtueel door het 3D-model te wandelen. Het is heel fijn om te zien dat we onze knowhow op zo’n positieve manier hebben kunnen overbrengen. Dit project is dan ook een schoolvoorbeeld van hoe je van een traditionele 2D-aanpak kan switchen naar volwaardig BIM-ontwerp.”

Kritisch nadenken over BIM-gebruik

Het mag duidelijk zijn: Sweco blijft vooroplopen wat het nuttige gebruik van digitale hulpmiddelen zoals BIM betreft. Al is dat geen doel op zich, benadrukt Anthony Kennes. “Onze voornaamste toegevoegde waarde situeert zich in de kwaliteit van ons ontwerpteam, dat BIM doordacht inzet om (nog) kwalitatievere besluitvorming en betere projectresultaten te bekomen. Onze rol als BIM-team bij Sweco is om zowel het volledige projectteam als de klant te begeleiden op projectbasis. De sprong naar digitalisering met de bewoording BIM wordt nogal snel herleid tot het opzetten van een visueel 3D-model. Het gaat over het beheersen van informatie, waarvan dit visuele model een onderdeel is en/of maximale drager van informatie kan worden. En binnen zo’n model zijn er tal van opties. Zonder een heldere globale visie omtrent het doel ervan zal de gerealiseerde meerwaarde slechts in beperkte mate geëxploiteerd worden. Gaat het om geometrische aftoetsing, een meetstaatbeheerder, een rekenmodel of assetmanagementtool … of is het een combinatie hiervan? Het is door hier kritisch naar te kijken dat de juiste keuzes gemaakt kunnen worden en het intrinsieke potentieel van de BIM-methodiek maximaal tot zijn recht komt.”