Platform voor de bouw
In recentere tijden was het een bedrijventerrein, maar eeuwen geleden werd de zone Auweghem langs de rand van Mechelen visueel gekenmerkt door een windmolen. Daarvan bleef alleen een bescheiden talud bewaard, maar toch vormde die molen de architecturale inspiratie voor het nieuwe woonproject dat er verrees.
Het Mechelse architectenkantoor dmvA koos voor een schaal op mensenmaat, met een frisse variatie in woontypes en uitzicht. De ontwerpers groepeerden de gezinswoningen en appartementen rondom een grote binnentuin. Doorheen die tuin loopt een nieuwe weg, die ontwikkelaar Cogiva na de bouwwerken en de buitenaanleg overdroeg aan Stad Mechelen, zodat hij nu deel uitmaakt van het publieke domein. Alle gebouwen hebben onderaan een ruim 3 meter hoge plint in zichtbeton, maar hogerop weegt hun individualiteit door. “We hebben wel repetitiviteit aangebracht in de vorm van de woningen, maar afwisseling in de schaal. Dat verhoogt hun individuele herkenbaarheid. Een langwerpige vorm zou afstand creëren”, zegt architect-vennoot Tom Verschueren van dmvA.
Het appartementsgebouw met 25 appartementen op de hoek telt vijf bovengrondse niveaus, het tweede appartementsgebouw vier en de zeventien gezinswoningen drie. Alle gebouwen zijn schuin afgetopt, een speelse verwijzing naar het silhouet van de vroegere windmolen. Zo valt niet op dat de zeventien woningen samen slechts vijf bouwblokken vormen. De daken zijn deels ingericht als extensief groendak en deels gebruikt om er de technische installaties te plaatsen. “Die blijven vanaf de straat onzichtbaar, want ze zijn verborgen achter de hoge dakopstand”, aldus de architect.
De verdiepingen van de huizen kregen een gevelbekleding die bestaat uit natuurleien. Naast traditioneel donkere leien – op het volume met gestapelde woningen – zijn hiervoor ook opvallende, kleurige leien uit Brazilië gebruikt. “Dit deden we niet alleen om esthetische redenen. Een schuin oplopende wand in baksteen zou gevoeliger zijn voor regenwater, met kans op uitbloeiingen.”
Het hoogste appartementsgebouw kreeg de naam Hoogmolen, alweer een verwijzing naar de historische molen. Conform de duurzame insteek was het aanvankelijk de bedoeling om in de gevels van dit rijzige volume zoveel mogelijk hout te verwerken. “Maar dit stuitte op een njet van de brandweer”, legt Tom Verschueren uit. “De brandweerstand van het hout zou te beperkt zijn. Sinds de grote brand in de Grenfell-woontoren in Londen zijn de voorschriften ook voor middelhoogbouw veel strenger geworden, waardoor we ons verplicht zagen om houtimitatiepanelen aan te brengen.”
Onder ongeveer de helft van de site bevindt zich een parkeergarage voor wagens en fietsen. “Met daarboven een laag aarde met een dikte van 1 meter, voldoende om er een intensieve ‘daktuin’ op aan te leggen.” Een betonnen ribbenstructuur fungeert als portiek en vormt een cesuur tussen de publieke binnenstraat en de bewonerstuinen, die zo een intiemer karakter krijgen. De meeste woningen beschikken aan de tuinzijde over een extra toegangsdeur. Twee volumes met woningen zijn ontwikkeld als meegroeiwoningen. De bewoners kunnen de grote zolderverdieping naar eigen gevoel inrichten en afwerken. De overige verdiepingen zijn volledig afgewerkt en de tuinen zijn al aangelegd. In andere woningen is het mogelijk om een kantoorruimte te integreren, inclusief een eigen garagebox of een patio.
De woningen hebben een netto-oppervlakte van 75 tot 100 m² (blok F) en 185 (blok A & B) tot 230 m² (blok C). De grootste exemplaren tellen maar liefst vijf slaapkamers. De appartementen variëren in omvang van circa 70 tot bijna 130 m². “Cogiva mikte hiermee op een mix van bewoners. Sommigen kochten hun appartement casco, om het vervolgens naar eigen smaak en inspiratie te laten afwerken. Elk appartement beschikt over een leefkeuken en een zongericht en tegelijk windbeschut terras.
Alle woongelegenheden in dit BEN 30-project zijn uitgerust met vloerverwarming, een individuele lucht-waterwarmtepomp en een ventilatiesysteem D.”
“We keken bij het ontwerpen sterk naar circulariteit. Daarom bestaat de draagstructuur uit muren in silicaatsteen en betonnen vloerplaten, maar de dak-gevelcombinatie uit aan elkaar geschroefde, demonteerbare elementen. Ook de betonelementen van de plint zijn herbruikbaar”, besluit Tom Verschueren.
Lei Import – Natuurleien
De gevels van een aantal woningen in Auweghem zijn afgewerkt met natuurleien. Die werden geleverd door Lei Import, een Nederlands bedrijf uit Maasbracht met bijna dertig jaar ervaring ter zake. “In totaal ging het om 88.000 leien”, blikt operationeel manager Ralf Heijthuijzen terug. “Cogiva koos voor het type Vittoria 57 Multicolor. Die leien zijn afkomstig uit een open groeve in Papagaios, in de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais. Door hun variatie in kleur en hun robuuste textuur geven ze de gevels een dynamisch karakter. Hoewel de Belgische leisteengroeves al lang gesloten zijn, hebben natuurleien er het traditionele imago van hun monotone textuur en antracietkleur behouden. Maar leisteen wordt wereldwijd in veel meer variëteiten gewonnen en ons assortiment is erg omvangrijk. Naast Brazilië voeren we natuurleien in uit onder meer China, Canada, Zuid-Afrika, Wales en vooral uit Spanje.” Ook de grote permanente voorraad is een van de sterke punten van Lei Import. “Wij regelen tevens het transport naar de bouwplaatsen”, voegt Heijthuijzen eraan toe. “We schakelen daarvoor externe transporteurs in, maar nemen de organisatorische taken op ons. Daarbij streven we ernaar dat de volledige partij natuurleien voor aanvang van de werken ter controle op de bouwplaats ligt.” Lei Import biedt overigens niet alleen leien aan, maar ontwikkelde ook innovatieve eigen producten, zoals het Cast PMR-dakraam en het Indak-zonne-energiesysteem.
Louwers Mediagroep
Domein de Herten
Hertsbergsestraat 4
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
