Doordachte fundering als stabiele basis voor groene thuis

Comfortabel wonen met zicht op groen is voor velen een droom. Vallei Houtkauter in Liedekerke maakt het waar. Dit nieuwbouwcomplex bestaat uit drie appartementsblokken en biedt diverse woonunits voor elk type gezin. De landelijke omgeving maakte dit project bijzonder complex. Zo vroegen de grond- en stabiliteitswerken de nodige aandacht. 

Aan de stroom van de Dender en vlak bij het centrum van Liedekerke bevindt zich Vallei Houtkauter. Dit woonproject omvat 37 appartementen met terras, waaronder zes duplexen met terras en tuin. De units hebben één tot drie slaapkamers, zijn afgewerkt met hoogstaande materialen en bieden alle hedendaags comfort. Grote raampartijen garanderen een optimale lichtinval. Door hun unieke ligging in een vallei aan het water is er nauw contact met het omliggende natuurgebied. Al vormde die locatie meteen ook een stevige uitdaging.

De sterke helling van het terrein – er is 12 meter niveauverschil tussen de straat en de achterzijde van het gebouw – vergde een doordachte oplossing. “In dergelijke context grondwerken uitvoeren is een hele opgave”, vertelt Ruben Vandeweerd, projectleider bij Wyckaert. “De zware machines die nodig zijn voor de funderingen kunnen niet op een hellend vlak opereren.” De Gentse hoofdaannemer zat vele malen aan tafel met de bouwheer en architect Pascal François om het project op een kostenefficiënte en toch technisch haalbare manier te optimaliseren. “Je zoekt de juiste balans tussen de kosten onder controle houden en wat nodig is om überhaupt te kunnen starten zonder te veel grondverzet. Uiteindelijk hebben we op verschillende niveaus plateaus aangelegd.”

Gebruik van drainagebuizen

Naast de logistieke complexiteit van de grondwerken was ook de samenstelling van de grondlagen specifiek aan de valleiomgeving. Onderaan het terrein loopt een oude tak van de Dender. Hierdoor is er afzetting aan de voet van het gebouw. Het resultaat is een ondergrond die bestaat uit een mix van klei, veen en zand. Ruben Vandeweerd: “Geen ideale combinatie. Klei is niet waterdoorlatend en zand net wel. Dat creëert een groot risico op stabiliteitsproblemen. Door het zand loopt ondergronds water de helling af en onderaan botst dat op een prop van klei en veen. Zo ontstaat spanningswater. Dat zomaar wegpompen zou een te grote impact hebben op de omliggende gebouwen.”

Samen met studiebureau AGT (Advanced Groundwater Techniques) vond Wyckaert een kostenefficiënte oplossing door het water zo horizontaal mogelijk weg te halen. “Met een speciale machine freesden we drainagebuizen 4 meter de grond in. Hierbij werd in één beweging de grond weggehaald, de buis in de grond gestoken en een mix van zand en keien erin gestort om alles vast te zetten. Zo bleven er geen open putten achter. Via deze drainagebuizen kon het water weg, waardoor we veel minder moesten pompen en we het water slechts een halve meter onder het uitgravingsniveau lieten zakken.” Daarna kon Wyckaert de paalfunderingen uitvoeren.      

Structurele aanpak

Om met de uitgravings- en betonwerken te kunnen starten, boorde de hoofdaannemer palen tussen de drainagebuizen en ook enkele spanningsbronnen om het water kortstondig sneller en dieper te laten zakken. “Deze techniek gebruikten we sporadisch om een droge bouwput te bekomen”, legt Ruben Vandeweerd uit. “Toch bleef het probleem van het spanningswater een belangrijke factor. Het gebouw telt drie ondergrondse verdiepingen aan de straatkant, maar aan de achterzijde komt het op het maaiveld uit. Daarom bestaat de onderfundering van de betonplaat onder niveau -3 uit beton-mengpuin met alleen grove keien zonder fijnfragment. Die onderfundering loopt een stuk verder dan het gebouw zelf. Hierdoor bouwt het grondwater geen extra spanning op onder het gebouw en kan het de helling afvloeien zoals voorheen. Onder niveau -2 zitten om diezelfde reden opnieuw drainagebuizen. Om de helling stabiel te houden, werkten we tot slot een secanspalenwand uit in verschillende niveaus.”

Deze bijzondere ruwbouwwerken namen zo’n zes maanden in beslag. Tijdens de grond- en bemalingsfase trof het team alle voorbereidingen voor de volgende stappen in het bouwproces. Wyckaert koos er bijvoorbeeld voor om zonder ramen de binnenafwerking aan te vatten en zo vertraging te vermijden. Toch blijft het niveauverschil een logistieke uitdaging, want tussen de straatkant en de achterzijde van het gebouw zit 50 meter verschil. Dat is voor het plaatsen van grote raampartijen achteraan het terrein geen sinecure. De uiteindelijke oplevering is voorzien voor begin 2023.