Platform voor de bouw
Brussel is wederom een architecturaal icoon rijker. Op de plek van de voormalige Parking 58 verrees Brucity, het nieuw administratief centrum van onze hoofdstad. Het langgerekte gebouw vormt sinds kort de nieuwe thuisbasis van alle stedelijke diensten en biedt plaats aan circa 1300 medewerkers. De voornaamste blikvangers zijn het imposante gelijkvloerse atrium en de achtste verdieping met de ronde raadszaal. Een adembenemend uitzicht over de Brusselse skyline mocht uiteraard ook niet ontbreken, zij het zonder de connectie met het bruisende stadsleven uit het oog te verliezen.
Stads- en gemeentediensten centraliseren in nieuwe administratieve centra die aan alle hedendaagse normen voldoen, meer comfort bieden en een efficiëntere werking toelaten: het is een positieve trend in ons land. Ook Brussel maakte werk van een collectieve pleisterplek voor zijn ambtenaren. Waar ze voordien verspreid waren over zeven verschillende locaties – waaronder het voormalige ‘centre administratif’ aan de Anspachlaan en het stadhuis, dat voortaan vooral een ceremoniële functie zal vervullen – hokken ze sinds kort samen in Brucity, een hypermodern kantoorgebouw met een oppervlakte van 37.000 m².
Het nieuw administratief centrum bevindt zich in het kloppend hart van de Brusselse vijfhoek, tussen de Hallenstraat, de Bisschopsstraat,
de Zwarte Lievevrouwstraat en de Kiekenmarkt. Het langgerekte gebouw – 160 meter lang en 32 meter breed – kwam in de plaats van Parking 58, die midden vorige eeuw werd opgetrokken in functie van Expo 58. Vandaar dat Brucity niet enkel negen bovengrondse verdiepingen telt, maar ook vier ondergrondse parkeerniveaus die plaats bieden aan 559 wagens (waaronder 450 publieke parkeerplaatsen). Het gelijkvloers is voorbehouden voor een imposant atrium en de stadsloketten, waar bewoners terechtkunnen voor administratieve regelingen. De hogere verdiepingen, die zijn opgevat als lange open plateaus aan weerszijden van de publieke centrale kern, herbergen de kantoor-, vergader- en archiefruimtes van de administratieve diensten, inclusief de schepenkabinetten. Helemaal bovenaan het gebouw – op niveaus 8 en 9 – bevinden zich de raadszaal en een bedrijfsrestaurant met dakterras, die rechtstreeks bereikbaar zijn via twee panoramische liften.
Wat meteen opvalt, is dat de schil van Brucity grotendeels uit glas bestaat en dat het gebouw een erg open karakter heeft. Een bewuste keuze van het ontwerpteam, benadrukt Barbara Wolff, architect-partner bij B2Ai architects. “Ruimtelijkheid, transparantie en connectie zijn de kernwoorden. Gordijngevels met afgeronde hoeken, zonwerende luifels en verdiepingshoge ramen creëren een riante natuurlijke lichtinval en versterken de band met de omgeving, terwijl beglaasde patio’s de onderlinge communicatie tussen de administratieve medewerkers bevorderen, wat voor een efficiëntere werking zorgt. Doordat de hoogte van het gebouw relatief beperkt is, hebben de aanwezige ambtenaren bovendien het gevoel dat ze zich midden in de stad bevinden.”
Kortom: Brucity is geen hoogbouw die soeverein boven de omgeving uittorent, noch een gesloten structuur die zich onttrekt aan het bruisende stadsleven. Integendeel: het nieuw administratief centrum is naadloos ingebed in het Brusselse stadsweefsel. “Die interactie met het stedelijk leven vinden we erg belangrijk. Vandaar dat het atrium is ingericht als een transparante ‘binnenplaza’, inclusief publieke doorsteek die enkel in de nachtelijke uren wordt afgesloten. De spreekwoordelijke kroon op het werk is het openbare dakterras. Net als op het dak van Parking 58 in het verleden kunnen Brusselaars er genieten van een mooi uitzicht, terwijl ze tevens de ‘vibraties’ van de omliggende stad oppikken.”
Het nieuw administratief centrum van Stad Brussel liet een tijdje op zich wachten, maar elf jaar na de start van het project is Brucity eindelijk klaar. “We hebben de bouwheer vanaf het prille begin begeleid (lees: sinds 2011)”, legt Barbara Wolff uit. “Allereerst hebben we een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en een ontwerpwedstrijd georganiseerd, die gewonnen werd door Bruno Albert architecte & associés. Nadien hebben we ons steentje bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van het ontwerp en hebben we in de latere projectfases als uitvoerend architect gefungeerd. Pierre Lallemand heeft op zijn beurt de gevel ontworpen en er zijn ook nog enkele binnenhuisarchitecten aan boord gehaald die de interieurvormgeving op zich hebben genomen. Het ontwerpteam is dus gegroeid naarmate het project vorderde.”
In de loop der jaren zijn er nog enkele ontwerp- en uitvoeringswijzigingen doorgevoerd, conform de veranderende tijdsgeest. “Zo is er ‘en cours de route’ geopteerd voor een transparantere gevel die beter aansluit bij de hedendaagse noden, is al het tropisch hout vervangen door lokale varianten en hebben we er in laatste instantie nog voor gezorgd dat er gebruikgemaakt wordt van riothermie (lees: warmterecuperatie uit afvalwater)”, vertelt Barbara Wolff. “Dit laatste kadert in de algemene focus op duurzaamheid, die uitmondde in een BREEAM Very Good-certificaat. Ook de PV-panelen, performante klimaatplafonds, ledverlichting en het ventilatiesysteem D met warmterecuperatie dragen hiertoe bij. Samen met alle andere betrokken partijen zijn we erg fier op deze markante realisatie!”
dormakaba Belgium – Automatische schuifdeuren en sensorsluizen
De toegangsoplossingen van dormakaba Belgium spelen een belangrijke rol in Brucity, zowel ter hoogte van de hoofdingang en binnendeuren als in de ondergrondse parking. “We installeerden drie automatische inbraakwerende schuifdeuren (ST FLEX Secure), acht automatische energiebesparende deuren (ST FLEX Green), drie telescopische automatische schuifdeuren (TST FLEX) en – last but not least – twee dubbele dormakaba ARGUS 40-sensorsluizen”, vertelt Antony Vandeplas. “Zo komen we optimaal tegemoet aan de specifieke eisen in dit prestigeproject: veiligheid, bedrijfszekerheid, energiezuinigheid en gebruiksgemak. De automatische schuifdeuren aan de ingang van de parking zijn bijvoorbeeld uitgerust met 2D-aandrijvingen, wat staat voor ‘Dual Drive’-technologie. Deze zorgt voor dubbele veiligheid en een dynamische, bedrijfszekere en permanent gecontroleerde aandrijving. Aangezien er geen slijtagegevoelige onderdelen gebruikt zijn, garandeert dit systeem een duurzame, storingsvrije werking en lage onderhoudskosten. Sommige buitendeuren aan de ingang van de parking schuiven tussen een muur, wat niet evident was bij de montage. Een andere uitdaging was dat de binnendeuren aan de hoofdingang in een boog staan en gesegmenteerd gemonteerd zijn. Hoewel de twee afzonderlijke schuifdeurvleugels een hoek maken, moeten ze toch synchroon open- en dichtschuiven. De gekozen functiestand van elke automatische deur is vanop twee afzonderlijke plaatsen instelbaar met een programmaschakelaar. Het was een vrij complex project, maar dankzij de deskundigheid van onze ervaren montageploeg is alles perfect in orde gekomen en hebben we optimaal aan de wensen van onze klant voldaan.”
Reynders – Inrichting raadszaal en lobby
De achtste verdieping is ontegensprekelijk het pronkstuk van Brucity. De ronde raadszaal is een lust voor het oog, net als de aanpalende lobby. Reynders (onderdeel van Eiffage Benelux) zorgde voor een interieurinrichting op maat en moest enkele bijzondere uitdagingen overwinnen. “Zo zijn de verhoogde vloeren met calciumsulfaattegels bekleed met parket, waarbij het variabele legplan en de breedte van de planken in de raadszaal (20 cm!) toch wel uitzonderlijk waren. Bovendien zijn de contouren van het grondgebied van de stad Brussel in de parketvloer gefreesd (te midden van het ronde vergadermeubel) en is er sprake van een niveauverschil met geïntegreerde ventilatie-extractie”, legt afgevaardigd bestuurder Frank Gerardi uit. “De akoestische inkomdeuren van de raadszaal zijn evenmin alledaags: circa 4 meter hoog, 2 meter breed en 300 kilo zwaar. Daarrond hebben we geluidsabsorberende stoffen wandpanelen met allerhande verschillende afmetingen en kleuren aangebracht, conform een welbepaalde schakering die was uitgewerkt door de architect. Ook alle zitbanken zijn van onze hand. In de lobby stonden we in voor de verhoogde vloer, parketafwerking, houten onthaaldesk en valse houten wanden voor het opbergen van gordijnen, die gebruikt kunnen worden om de ruimte tijdelijk op te delen. Aangezien we aan de slag waren op niveau 8, was het een logistiek huzarenstukje om alle elementen met behulp van een mobiele kraan ter plaatse te krijgen. Dat we een erg hoge afwerkingsgraad moesten bekomen met delicate, klimaatgevoelige materialen, maakte het er ook niet makkelijker op. Kortom: het heeft bloed, zweet en tranen gekost om alles naar behoren te kunnen uitvoeren, maar dat maakt de voldoening eens zo groot!”
Sprimoglass – Beglazing binnenschil
Dat glas alomtegenwoordig is in Brucity en de beleving in het gebouw maximaliseert, is te danken aan de expertise van Sprimoglass. Als adviseur en leverancier van alle beglazing voor de volledige binnenschil en de panoramische achtste en negende verdieping drukte de onderneming uit Sprimont een cruciale stempel op dit iconische prestigeproject. “We zoeken steeds naar de beste glasoplossingen op basis van de technische noden en budgettaire mogelijkheden, zowel voor de architect als onze klant (de gevelbouwer, in dit geval Groven+)”, vertelt Camille Trachet. “Voor ons was Brucity een uniek project. We zijn het gewend om realisaties uit te voeren met 1000 à 2000 m² beglazing, maar in dit geval ging het om circa 8000 m² dubbele en driedubbele zonwerende beglazing (naargelang de oriëntatie) en geëmailleerd glas (op specifieke plekken). We streefden naar een ideale mix tussen isolerend vermogen, lichttransmissie en een neutrale kleur. Vermits er door de coronacrisis best wel wat supplychainproblemen waren, was het een complex project. Dat het niet om standaardproducten ging – denk aan de specifieke vormen op de achtste en negende verdieping, waarvoor elke glaspartij op maat werd gemaakt – maakte bovendien dat we sterk werden uitgedaagd op het vlak van voorraadbeheer, productie, verwerking en montage. In combinatie met de strakke timing en de logistieke aandachtspunten was dat best een pittige opgave. Qua haalbaarheid was het dus een echte challenge, maar het smaakt naar meer. We zijn fier op onze bijdrage aan Brucity en hopen in de toekomst nog meer gelijkaardige projecten te kunnen realiseren!”
Franki Foundations – Funderingstechnieken
Voor het ambitieuze Brucity-project stelde Franki Foundations een reeks technische oplossingen voor die rekening hielden met de specifieke werfomstandigheden in het hart van onze hoofdstad: vernageling van de bestaande perimetermuur, realisatie van 400 lopende meter diepwanden, plaatsing van 115 trekankers, gebruikmaken van 32,6 meter lange schoren en de installatie van 133 Atlas-schroefpalen om de krachten op te vangen die werden veroorzaakt door de druk van het water onder het vloerniveau in de bouwput. Deze lange rechthoekige bouwput van 163 x 32,5 meter biedt plaats aan een ondergrondse parking met vier niveaus. Om tijd te besparen via een betere fasering van de werkzaamheden deed Franki Foundations een beroep op hydraulische schoren – een Belgische primeur in deze omvang – die als een meccano in elkaar werden gezet, in tegenstelling tot de metalen schoren in de hoeken van de bouwput. Deze laatste werden op maat gemaakt voor een Parijse werf die eerder door Franki Foundations was uitgevoerd en werden vervolgens hergebruikt voor de werf van Brucity. Er zijn plannen om deze schoren binnenkort opnieuw te gebruiken voor een volgend project. Het volledige keldergedeelte van het Brucity-project, dat begin 2020 klaar was na zestien maanden werk, vergde naast veel vindingrijkheid een zorgvuldige voorbereiding, een uitgekiende fasering en een goede coördinatie met de hoofdaannemers die de bovenstructuur voor hun rekening namen.
Wolftech – Voorbereidend studiewerk, bekisting en goederenliften
Wolftech werd al in een vroeg stadium betrokken bij het Brucity-project. De firma uit Machelen stond onder meer in voor het voorbereidende studiewerk van de horizontale en ter plaatse gestorte vloeren. De vloerplaten, die tot 80 centimeter dik zijn, werden gestort met een Topec-bekisting van Hünnebeck (2000 m² aluminiumpanelen in totaal). Ter ondersteuning van de hellende én horizontale vloerplaten werden ST60-torens van Hünnebeck ingezet. Deze worden veilig van binnenuit gemonteerd, zijn voorzien van een geïntegreerde ladder en uitgerust met een automatische vergrendeling van kader en voet. Voorts kwamen er tevens Manto-wandbekistingspanelen en Pax-kolombekistingen aan te pas. Voor het ondergrondse parkeergedeelte leverde Wolftech, in samenwerking met het Franse Sateco, een gebogen metalen CTR 3010-bekisting van 9 meter hoog, waarmee de wanden van de parkeerhellingen op drie niveaus gerealiseerd werden. Tot slot leverde en plaatste het departement hefsteigers van Wolftech twee Alimak Hek TPM 3000 TD-goederenliften met dubbele mast om een vlotte afwerking van het gebouw mogelijk te maken en de onderdelen van de glasgevel veilig naar boven te brengen.
Pami – Kantoorinrichting
Brucity is de aantrekkelijke nieuwe thuisbasis voor de ambtenaren van Stad Brussel. Als Belgische specialist ter zake nam Pami de volledige kantoorinrichting voor zijn rekening. “Het was een specifieke opdracht met heel wat uitdagingen”, vertelt Lode Essers, CEO bij Pami. “Zo was de timing bijzonder strak: op amper acht weken tijd moesten we alle werkplekken en vergaderzalen uitrusten met maatmeubilair, dat we in recordtempo ontwikkelden. Hiervoor werkte onze R&D-afdeling zeer nauw samen met de architect. Het ging om modulaire elementen binnen de contouren van het totaalconcept: een combinatie van maatwerkbureaus en akoestische wanden in allerhande vormen. Deze combineerden we binnen de hybride werkomgeving tot verschillende opstellingen. In het hele project hielden we rekening met een reeks eisen inzake akoestiek, ergonomie en duurzaamheid. Denk hierbij aan het gebruik van gerecycleerde of refurbished materialen en meubilair. We gebruikten onze jarenlange ervaring en specifieke projectcoördinatie om deze omvangrijke klus op zo’n korte tijd te klaren, aan een ritme van één verdieping per week. Brucity is het grootste project dat we ooit uitvoerden, dus het spreekt voor zich dat dit een topreferentie is! We deden er onze ambitie – de meest flexibele inrichting voorzien met de beste gepersonaliseerde oplossingen – alle eer aan en zijn trots dat we als Belgisch bedrijf mee de hoofdzetel van Stad Brussel, de hoofdstad van Europa, vormgaven. Dat het een gebouw met een unieke uitstraling is, maakt deze realisatie eens zo bijzonder!”
Wie Brucity betreedt, komt terecht in een wonderlijke wereld. Vooral het cirkelvormige atrium maakt indruk, onder meer dankzij twee panoramische liften die letterlijk tot in de hemel lijken te reiken. Ze werden op maat gemaakt door Schindler, dat nog achttien andere liften installeerde in dit imposante gebouw. Bestemmingsbesturing en energierecuperatie zorgen voor extra efficiëntie en ecologische performantie.
Tekst | Tim Janssens Beeld | Marc Sourbron Fotografie
Schindler plaatste in totaal twintig liften in het Brucity-complex. Het begint bij de ondergrondse parking, waar zes 3300-liften – opgevat als drie duplexliften, die zijn uitgerust met glazen deuren om het veiligheidsgevoel te vergroten – personeelsleden en bezoekers naar het gelijkvloers brengen. Van daaruit kunnen ze zich naar de bovenliggende verdiepingen bewegen, wat op twee manieren kan. Ofwel nemen ze een van de tien kantoorliften aan de zijkant van het gebouw (één 3300-lift en negen 5500-liften). Ofwel gaan ze voor de ‘full experience’ en stappen ze in een van de twee panoramische liften midden in het atrium, die hen linea recta naar de hoogste etages brengen. “De panoramische liften zijn volledig op maat gemaakt. De kooi bestaat uit glas en de deuren uit inox”, vertelt Wim Stockx als Sales, Marketing & Product Manager New Installations Belux bij Schindler. “Tot slot zijn er nog twee kleine heftafels geïnstalleerd: één voor mindervaliden en één voor goederen.”
Brucity is een hoogwaardig, toekomstgericht gebouw. Dat de liften vol innovatieve technologische en ecologische snufjes zitten, hoeft dan ook niet te verwonderen. “Zowel de panoramische liften als de negen 5500-kantoorliften zijn uitgerust met een energierecuperatiesysteem in de vorm van regeneratieve aandrijftechnologie. Zo wordt de benodigde energie voor liftbewegingen met 30 % gereduceerd in vergelijking met conventionele modellen”, legt Wim Stockx uit. “Bovendien zijn acht van die negen 5500-kantoorliften ook nog eens voorzien van bestemmingsbesturing via ons revolutionaire PORT-systeem. Dit maximaliseert de capaciteit en minimaliseert de bestemmingstijd door het aantal starts en stops te optimaliseren en zo veel mogelijk rechtstreekse ritten te garanderen. Iemand die naar de achtste verdieping moet, zal dus geen lift met vier intermediaire stops toegewezen krijgen. Ook dat zorgt voor een significante vermindering van het energieverbruik, zeker als je weet dat er dagelijks honderden verplaatsingen gebeuren in een publiek complex als Brucity.”
Verticaal transport in een gebouw waar grote groepen mensen zich simultaan naar een ander niveau begeven: het is allerminst kinderspel. Projecten als Brucity vergen dan ook heel wat denkwerk en deskundigheid, benadrukt Wim Stockx. “Het is onze missie om voor elk gebouw een gepaste oplossing te bieden, afgestemd op de noden, wensen en behoeften van gebruikers en eigenaars. Elke realisatie brengt met andere woorden specifieke eisen en uitdagingen met zich mee. Het is een complexe puzzel die we graag leggen. Twintig liften is niet alledaags, dus ook voor ons was Brucity een groot project. Bovendien is er sprake van een ruime verscheidenheid qua types, volumes en stopplaatsen. We zijn blij dat we onze kennis en kunde optimaal hebben kunnen inzetten, met dank aan een minutieuze planning en dito voorbereiding. En de manier waarop onze liften geïntegreerd zijn in het functionele en esthetische totaalplaatje, spreekt uiteraard ook tot de verbeelding!”
Vanaf half november konden de ambtenaren van Stad Brussel kennismaken met Brucity, hun nieuwe werkplek in het hart van onze hoofdstad. De elegante, ambitieuze en futuristische architectuur maakt er een uniek gebouw van, net als de vele energiezuinige technieken die er geïnstalleerd zijn. Dit laatste is de verdienste van Cegelec, dat alle technische loten voor zijn rekening nam, inclusief HVAC, sanitair, elektriciteit, sprinklers en rookafvoer.
Tekst | Luc Ophals Beeld | Cegelec, B.Vanden Eynde/Whitevision
Van meet af aan moest de architectuur van het gebouw binnen het duurzaam ontwikkelingsconcept passen. Missie geslaagd, want aan het eind van het verhaal werd Brucity beloond met een BREEAM Very Good-label. De ecologische footprint en de exploitatiekosten werden vanaf de ontwerpfase zo veel mogelijk geminimaliseerd.
“Voor het lot elektriciteit hebben we twee afzonderlijke netwerken geïnstalleerd: één voor Interparking, dat het publieke gedeelte van de ondergrondse parking beheert (inclusief een hoogspanningscabine en generator), en een tweede hoogspanningsnetwerk dat bestemd is voor de verdiepingen die door de stad worden gebruikt, inclusief een UPS, ledverlichting die intelligent wordt gestuurd op basis van aan- en afwezigheidsdetectie, een KNX-systeem, een wifinetwerk en een gsm-netwerk in het gebouw en 250 camera’s met bewaking door de wachtpost op niveau +0,5”, vertelt Jean-Marc Warichet, Business Unit Manager Elektriciteit bij Cegelec. “We hebben op zich geen grote technische moeilijkheden ondervonden, maar om de gigantische omvang van dit project te illustreren, vermeld ik er graag bij dat elk loket meer dan zes datapunten heeft en dat we 170 kilometer koperen datakabels, 5 kilometer glasvezeldatakabels en 15,5 kilometer stroom- en verdeelkabels hebben geïnstalleerd. Dat zijn enorme hoeveelheden. En laten we zeker ook de zonnepanelen niet vergeten, die architecturaal geïntegreerd zijn in een kap rond de bovenverdieping. Van buitenaf bekeken, zijn ze volledig onzichtbaar.”
Vincent Deleersnyder, Business Unit Manager HVAC en Sanitair, voegt daaraan toe: “De grootste uitdaging had niet zozeer te maken met de gebruikte technieken, maar eerder met het respecteren van de strakke timing in een periode die bemoeilijkt werd door de uitbraak van het coronavirus en de goede coördinatie tussen de verschillende partijen die actief waren op de werf. Wat de HVAC-technieken betreft, hebben we de nieuwste generatie dynamische plafondverwarming en -koeling geïnstalleerd. Enkele kerncijfers om een idee te geven: een ventilatiedebiet van 240.000 kubieke meter lucht per uur, verdeeld over vier luchtbehandelingskasten, een totale verwarmingscapaciteit van 3 MW en een totale koelcapaciteit van 3,5 MW. De coördinatie werd aanzienlijk vergemakkelijkt door het gebruik van 3D-technologie, de leanaanpak van de aannemer en de dagelijkse vergaderingen met de werfleiders. De nadruk lag duidelijk op de kwaliteit van het werk, tot grote tevredenheid van de bouwheer. In dit verband willen we het volledige team, dat voorbeeldig werk heeft geleverd en de vooropgestelde deadline heeft gehaald, feliciteren en bedanken.”
Louwers Mediagroep
Kapellestraat 132/1
Gebouw G
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
