Platform voor de bouw
Een historisch gebouw omtoveren tot hun eigen creatieve broedplaats: het is de natte droom van veel architecten. Sommige bureaus hebben die de voorbije jaren ook effectief waargemaakt door hun kantoor in te richten in een oud pand met bijzondere erfgoedwaarde. In dit artikel sommen we enkele mooie recente voorbeelden op, van een charmante cinema die nieuw leven werd ingeblazen over waardevolle relicten uit een ver industrieel verleden tot een ontwijde kerk die eindelijk weer haar gemeenschapsfunctie van weleer vervult.
De Antwerpse poot van B-architecten nam onlangs zijn intrek in de historische Cinema Lux. Het iconische gebouw – dat vroeger onder meer fungeerde als bioscoop, Alfa Romeo-werkplaats en fruitmarkt – doet nu dienst als de gloednieuwe werkruimte van het architectenbureau, dat zijn lokale medewerkers er eindelijk weer kon groeperen onder één dak. De unieke charme van het oorspronkelijke gebouw uit 1913 komt opnieuw tot zijn recht dankzij enkele prominente authentieke elementen, zoals de prachtige houten dakstructuur en de originele projectiemuurdetails. Onder het balkon zijn vergaderzalen ingericht en de oude foyer werd omgetoverd tot een bedrijfsrestaurant annex teamcafé.
Nadat het ettelijke jaren vanuit het nabijgelegen Hooghuys opereerde, een gerestaureerd warenhuis dat op de UNESCO-werelderfgoedlijst prijkt, verhuisde het Mechelse architectenbureau dmvA naar de Simmendanssite, die tussen 1588 en 1793 dienstdeed als thuisbasis van het Klooster van Bethanië en vanaf 1810 deel uitmaakte van Brouwerij Den Posthoorn. Toen kantoorwinkel ‘New Mispelters’ er in 2019 de deuren sloot, begonnen de historische gebouwen aan een nieuw hoofdstuk in hun bestaan. De kleinschalige stedelijke site werd getransformeerd tot een gemengd project. Het fraaie hoekpand herbergt het nieuwe kantoor van dmvA, zoals de signalisatie op de subtiel toegevoegde dakstructuur alvast verklapt. Het stijlvolle interieur oogt sober en industrieel.
Loods 23 is een reconversieproject in de Gentse Voorhaven waar zich de voorbije jaren tal van creatieve bedrijven vestigden. Een van die bedrijven is DENC!-STUDIO, dat van zijn nieuwe thuisbasis een schoolvoorbeeld van circulair bouwen maakte. De loods, die initieel dienstdeed als overslagzone voor katoen, biedt riante overspanningen van zo’n 8 meter en vrije hoogtes tot zo’n 5,2 meter. Het architectenbureau maakte hier optimaal gebruik van. Conform de ‘ruwbouw=afbouw’-logica opteerde het voor een omkeerbare, bio-ecologisch verantwoorde FSC-houtbouwinvulling onder de bestaande stalen constructie. Voor de structuur en binnenafwerking – van verlichting over meubilair tot zelfs eetservies – viel de keuze op toepassingen van innovatieve circulaire start-ups die focussen op re-use, repair of refurbish (al dan niet via het as a service-model). Het resultaat omschrijf DENC!-STUDIO als “een samenspel van technologisch beproefde concepten, innovatie en out-of-the-boxideeën, kringloopdenken, sociale en ecologische disrupties en een beredeneerde durf om grenzen te verleggen.”
Op de site van de voormalige Confiserie Roodthooft in Berchem toverde de Antwerpse poot van assar architects een oude fabriekshal om tot een inspirerende werkomgeving die comfort en gezelligheid ademt, met het grootst mogelijke respect voor de industrieel-historische context. De uitgangssituatie was een open cascovolume van circa 900 m² groot en 8 meter hoog, met aan de ene kant een beschermde baksteengevel met groen schrijnwerk en aan de andere kant een vernieuwde gevel met terracottakleurig schrijnwerk. Daarnaast waren er enkele historische elementen die eveneens tot uiting mochten komen in het nieuwe kantoorinterieur, zoals de betonnen plafondstructuren. Om de beschikbare ruimte optimaal te benutten zonder het authentieke karakter van de voormalige fabriekshal teniet te doen, besloten de architecten een langgerekte stalen mezzaninestructuur te integreren. Door aan de langsgevels twee grote vides te creëren, vrijwaarden ze de grandeur van het geheel. Ook qua duurzaamheid en akoestiek werd niets aan het toeval overgelaten.
De ontwijde Sint-Jozefskerk in Rumbeke kreeg een tweede leven als hoofdkantoor van 3Architecten en polyvalente ruimte voor diverse avond- en weekendactiviteiten. Dankzij de stijlvolle reconversie, die met het grootst mogelijke respect voor het aanwezige religieuze erfgoed werd uitgevoerd, is ze opnieuw het kloppende hart van de wijk. De unieke symbiose tussen oud-religieus en hedendaags-functioneel is treffend. Authentieke kerkelementen zoals het monumentale orgel, de biechtstoelen en de prachtige glas-in-loodramen maken op een ongedwongen manier deel uit van het geheel en werden aangevuld met doordachte nieuwe toevoegingen zoals een industrieel opgevat kantoorplatform, dat op ingenieuze wijze in het koor van de kerk is geplaatst en volledig demonteerbaar is. Daarnaast zijn er ook drie bijkomende gevelopeningen gecreëerd, al valt dit niet meteen op. De intentie van de architecten was immers om al het architecturale en technische vernuft zo min mogelijk op de voorgrond te laten treden en de heringerichte kerk voor zich te laten spreken. Missie geslaagd, want zowel tijdens als na de kantooruren vormt ze opnieuw een baken van sociale interactie.
Louwers Mediagroep
Domein de Herten
Hertsbergsestraat 4
8020 Oostkamp, België
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
