Optimaal energie- en comfortbeheer dankzij zelflerend AI-regelsysteem van Priva

De Europese 2050-doelstellingen plaatsen ons voor een flinke uitdaging. Het is al geen evidentie om nieuwe gebouwen te laten voldoen aan de hedendaagse en toekomstige normen, laat staan bestaande gebouwen die qua energetische performantie te wensen overlaten. Toch kan de oplossing eenvoudiger en minder ingrijpend zijn dan je op het eerste gezicht zou denken. Zo ontwikkelde Priva met ecoBuilding een add-on die het energie- en comfortbeheer automatisch optimaliseert dankzij een vernuftige combinatie van digital twin-technologie, machine learning en AI. Bovendien is dit intelligente cloudgebaseerde softwaresysteem compatibel met quasi ieder gebouwbeheersysteem en is het aan de huidige energieprijzen al na twee jaar terugverdiend. De meerwaarde is navenant …

Het ecoBuilding-concept van Priva is al even gebruiksvriendelijk als revolutionair. In plaats van zelf opnieuw het warme water te moeten uitvinden en allerlei nieuwe hardware te implementeren, kan het gewoon als extra softwarelaag worden toegevoegd aan bestaande gebouwbeheersystemen. Alles begint bij de opmaak van een digital twin – een virtuele kopie van het gebouw en de technische installatie, zeg maar. Nadat via de nodige simulaties het ideale scenario is bepaald, wordt er machine learning en artificial intelligence op losgelaten. Op basis van nauwkeurige datagegevens en voorspellingen – van historische en realtime gebruiksdata over energietarieven tot de actuele en toekomstige weersomstandigheden – wordt de werking van gebouwinstallaties 24/7 automatisch geoptimaliseerd via slimme sturing, inclusief een maximale benutting van duurzame technieken (zonnepanelen, warmtepompen …). Dit resulteert in een aanzienlijke energiebesparing (tot 40 %!), CO2-reductie en comfortverbetering. Bovendien gaat ook de kostenefficiëntie van gebouwen er zo flink op vooruit. De terugverdientijd van het ecoBuilding-systeem bedraagt aan de huidige energieprijzen amper twee jaar, om van de merkelijk lagere energiefacturen nog maar te zwijgen.

Drieledig schaakspel

Het ecoBuilding-verhaal is erg vernieuwend, maar zat achter de schermen al een hele tijd in de pijplijn bij Priva. “De krijtlijnen van het concept werden al uitgetekend in de periode 2009-2010, maar de vereiste technologische apparatuur was toen nog niet voorhanden of te duur om onze oplossing in de praktijk te brengen. Sinds de doorbraak van machine learning en AI lukt dat wel. Zo zijn we op tien jaar tijd geëvolueerd van een magisch-utopisch idee naar een concreet product”, vertelt Ruud Hulleman, Strategic Business Developer Building Automation bij Priva. “Om de drieledige werking van ecoBuilding te duiden, gebruik ik vaak de schaakmetafoor. De digital twin is het schaakbord (de uitgangssituatie van gebouw en installaties), de machine learning is je tegenstander (waarbij je kunt terugvallen op ervaringen en beslissingen in het verleden om de digital twin steeds nauwkeuriger te maken) en de artificiële intelligentie is de schaakspeler die naar de beste oplossing zoekt. Een digital twin opmaken is een kwestie van enkele uren en nadien heeft het systeem slechts een paar weken nodig om tot goede resultaten te komen op basis van alle verzamelde data. We hebben er bewust voor gekozen om het zo zelflerend mogelijk te maken, en dus ook erg intuïtief en gebruiksvriendelijk. Eens ecoBuilding goed en wel geïmplementeerd is, hoef je er niet meer naar om te kijken en enkel nog maar de vruchten van te plukken.”

Orde in de technische chaos

Een ander groot voordeel van ecoBuilding is dat het inzicht biedt in de complexe werking van een gebouw en zijn technische installaties. “Het wordt steeds moeilijker om het binnenklimaat te reguleren en te optimaliseren”, weet Koen Somers, General Manager BeLux & France bij Priva. “Veel installaties zijn niet goed ingeregeld, maar omdat ze zo complex zijn, komt dat probleem te weinig aan de oppervlakte. En als het toch gedetecteerd wordt, is het erg moeilijk om er vat op te krijgen. Continu aan allerlei knopjes draaien werkt alleszins niet. Met ecoBuilding spelen we daarop in. We maken opnieuw inzichtelijk wat er gebeurt en hoort te gebeuren in een gebouw, inclusief detectie van fouten en lacunes. In de digital twin tekenen we de processen uit zoals ze zouden moeten lopen. Als het in werkelijkheid anders gaat, kunnen we snel achterhalen welk deel van de installatie niet goed functioneert. Bovendien plant ecoBuilding altijd 24 uur vooruit en anticipeert het zo op mogelijke problemen. Op die manier krijgen gebouwbeheerders en gebruikers opnieuw grip op hun gebouw.”

Mee blijven evolueren

Intussen telt Priva al meer dan honderd lopende ecoBuild-projecten in heel Europa. In België heeft het ook al enkele mooie referenties vergaard: Ziekenhuis Oost-Limburg, KBC, UZ Brussel … “We zijn de early adopters-fase dus al voorbij. Zowel in oude als nieuwe gebouwen kunnen we mooie besparingen realiseren. In Nederland hebben we zelfs een gebouw uit eind 1800 onder handen genomen dat na een halfjaar al Paris-proof was. Kortom: het potentieel van ecoBuilding is enorm”, benadrukt Ruud Hulleman. “De werking van gebouwen en installaties optimaliseren door in te zetten op slimme software: dat is onze sterkte”, vult Koen Somers aan. “Dat Priva Building Automation dit jaar zijn veertigste verjaardag viert en Priva zelf 65 kaarsjes mag uitblazen, is een extra troef op de competitieve markt waarin we ons bevinden. We bieden niet alleen kennis die jarenlang opgebouwd is, maar ook de garantie dat ons systeem in de toekomst optimaal ondersteund zal worden. Bovendien blijft het ecoBuilding-concept evolueren. We zijn gestart bij ‘comfort met zo min mogelijk energie’ en schuiven nu op naar ‘primaire energiebronnen optimaal inzetten in termen van CO2-impact en kostprijs’. En dat het systeem ecoBuilding heet, wil niet noodzakelijk zeggen dat we ons louter beperken tot individuele gebouwen, want ook in het gridverhaal kunnen we een mooie rol spelen. Zo kijken we meer en meer naar warmtenetten en hoe we de energieproductie voor een verzameling gebouwen kunnen optimaliseren. Kortom: er kan steeds meer en ecoBuilding groeit gewoon mee.”