Gemeente Beveren bouwt uniek kinderdagverblijf

Met Windekind heeft de gemeente Beveren een kinderdagverblijf gebouwd dat perfect de filosofie van Reggio Emilia weerspiegelt. Toch was deze realisatie niet meteen de eenvoudigste: het is nu eenmaal niet evident om de ‘pedagogiek van luisteren’ en de gerelateerde geborgenheid te vertalen naar een gebouw dat ook in een grootschalige stedelijke context past. De architecten slaagden echter in deze missie door een concept te ontwikkelen dat zich rondom een centrale ‘piazza’ ontrolt. 

Jonge kinderen kunnen nog niet zo goed praten, maar slagen er wel in om op vele andere manieren met elkaar te communiceren. Ze kunnen tekenen, brabbelen, verven, kleien, gebaren, huilen … “Deze ‘honderd talen van een kind’ zijn de opvoedingsvoorwaarden die Reggio Emilia centraal stelt”, vertelt architecte Liesbet Vandenbussche van Baro Architectuur. “Het is de filosofie van kinderdagverblijf Windekind en die wordt ook doorgetrokken in de architectuur. De nieuwe vestiging in Beveren werd gebouwd op een stuk braakliggende grond van 3600 m², grenzend aan het Gravenplein en het prachtige domein van Kasteel Cortewalle. Een perfecte locatie vanwege de centrale ligging, maar het was wel een uitdaging om de visie van Reggio Emilia te verzoenen met een concept dat zich ook perfect in deze omgeving integreert. Door in te zetten op een unieke planvorm konden we de verwachtingen van de opdrachtgever echter inlossen.”

Oase van rust in de stad

Baro Architectuur ontwierp een U-vormig gebouw dat naar de bestaande groene oase op en naast de site gericht is. Het volume kijkt weg van de straat en omarmt de twee bomen die zich al op de locatie bevonden. Op nauwkeurig gekozen plaatsen opent het gebouw zich ook naar de omgeving. “Centraal in het ontwerp staat de ‘piazza’ die zich naar alle windrichtingen uitstrekt en het verblijf organiseert”, vervolgt Liesbet Vandenbussche. “Aan de linkerzijde situeren zich hoofdzakelijk de dienstenfuncties, terwijl aan de andere kant – grenzend aan de tuin – alle leefgroepen zijn ondergebracht. De ‘piazza’ is zo opgevat dat een polyvalente toepassing mogelijk is. Ze wordt geanimeerd door hellende plafonds en bovenlichten in de vorm van ronde koepels die een natuurlijk lichtspel creëren. Een crearuimte sluit erop aan, zodat beide zowel afzonderlijk als samen kunnen worden gebruikt. Daarnaast voorzagen we een mobiele snoezelruimte: een geborgen huis-in-het-huis waarin kinderen zich kunnen terugtrekken als ze er nood aan hebben. Verder grenzen aan de ‘piazza’ twee lobben met leefkamers die elk over eigen slaapplekken en sanitair beschikken. 

Door middel van beglaasde deuren monden deze uit in de tuin en de speelgang, waardoor scherpe grenzen uit den boze zijn en de kinderen een open blik op de totaliteit van het gebouw krijgen.”

Optimaal ruimtegebruik

Baro Architectuur wilde alle ruimtes optimaal benutten. Vandaar dat de gangen in het concept tevens dienstdoen als speelruimte (inclusief aangepaste meubelelementen voor jassen, tassen, propere kleertjes en verse luiers), maar ook als speelplek met stimuli voor de kinderen. “De oriëntatie van het gebouw vormt een natuurlijke barrière tegen het omgevingslawaai aan de straatzijde en te sterke bezonning aan de zuidzijde”, verduidelijk Liesbet Vandenbussche. “Daarnaast voorzagen we voor elke leefgroep een drempelloze toegang naar een eigen aangelegde buitenruimte die naar een grote groene ontdekkingstuin kan leiden.”

Toekomstgericht gebouw

Het kinderdagverblijf telt één bouwlaag van 1300 m² die in een betonstructuur werd opgetrokken. “Het is immers de bedoeling dat er op termijn nog twee verdiepingen bovenop worden gebouwd”, vertelt Liesbet Vandenbussche. “De gevelafwerking met witte gevelsteen, gemetst met een brede lintvoeg, benadrukt de horizontaliteit van het gebouw. Rondom voorzagen we luifels in zichtbeton die niet alleen oververhitting van de binnenruimte tegengaan, maar er ook voor zorgen dat de kinderen in weer en wind buiten kunnen spelen. Ten slotte wil ik nog melden dat Windekind CO₂-neutraal is. Verwarming en koeling gebeuren via een geothermische warmtepomp, een omvangrijke PV-installatie op het dak dekt een groot deel van de elektriciteitsbehoefte en het regenwater wordt gerecupereerd voor sanitaire doeleinden.” 

Horizontale integratie als grote troef

Als hoofdaannemer coördineerde DCA het project van begin tot einde en voerde het ook een groot deel van de werken zelf uit. “De synergie tussen onze verschillende afdelingen/dochterfirma’s bleek ook in Windekind een belangrijke troef te zijn”, vertelt Stijn Van Craenendonck van DCA. “Zo werd de volledige ruwbouw door onze eigen mensen gerealiseerd. De productie en levering van de prefabbetonluifels gebeurde door DCA Concrete & Steel. Ook al het binnenschrijnwerk werd door een dochterfirma uitgevoerd, met name Coraco.”

Samenwerken was de boodschap

Voor een doorwinterde klasse 8-aannemer als DCA was Windekind geen uitzonderlijk project om te realiseren. “De uitdaging zat vooral in de vele verschillende architecturale details en eisen, in combinatie met het uitgebreide pakket aan technieken”, aldus Faruk Musovic, projectleider bij DCA. “Denk maar aan de verschillende types plafonds die bovendien diverse niveaus en hellingen bevatten. Het inwerken van de technieken diende dan ook gecoördineerd te gebeuren, in samenwerking met de onderaannemers voor HVAC, elektriciteit, meubilair en plafondafwerking. Verder bleek akoestiek een belangrijk aandachtspunt te zijn. De kinderen moeten immers zowel kunnen spelen als rusten en slapen. Daarom besloten we voor de realisatie van alle scheidingswanden snelbouwstenen met een hoge geluidsreductie te gebruiken. Hoewel dit voor DCA eerder een kleinschalig project was, hebben we met veel plezier aan Windekind gewerkt. En dankzij de grote betrokkenheid en intense samenwerking met onze onderaannemers is dit opnieuw een referentie geworden die we met trots aan ons portfolio toevoegen.”