Genereuze verdichting in de stadskern

Cohousingproject Stoer Huus omvat 27 gestapelde woningen, een binnentuin, tien koopwoningen voor een private ontwikkelaar, een ondergrondse parking voor veertig wagens en een klein stadspark. Het project combineert een coherent geheel met een subtiele individualiteit van elke woning.

Cohousinggroep Stoer Huus organiseerde in 2014 een architectuurwedstrijd voor minstens twintig woonunits. Laureaat werd ampe.trybou architecten. Architect Frederiek Ampe: “Een grote diversiteit aan bewoners was een van de voornaamste eisen: jong, oud, alleenstaanden, grote gezinnen, mensen met een beperking … Uiteindelijk kwamen we met een nieuwbouwconcept van 27 gestapelde woningen in uiteenlopende formaten. Elke unit laat de bewoners toe om onafhankelijk te functioneren en beschikt over een eigen tuin of terras en een individuele voordeur. Een oude villa op de site werd omgetoverd tot een collectieve plek met een grote keuken en leefruimte, een atelier, drie logeerkamers en een gedeelde wasplaats. Tot slot is er een gezamenlijke centrale binnentuin ingericht.”

Samen sterker

De eigenaar van het naburige terrein wou al langer een project op poten zetten. Beide partijen sloegen de handen in elkaar en losten, actief ondersteund door de stad, het vraagstuk van de ontsluiting en het parkeren op. Frederiek Ampe: “Voor de hulpdiensten is het binnenblok bereikbaar via de projectgrond met tien nieuwe koopwoningen. Alle bewoners kunnen hun wagen stallen onder het cohousingperceel. Zo blijven het bouwblok en het nieuwe buurtpark – op een bleekweide van 40 are – compleet autovrij. Door het binnenblok open te maken, geven we bovendien publiek groen terug aan de gemeenschap.”

Individueel en collectief

De architecten kozen voor baksteenmetselwerk in al zijn nuances. De strakke en maatvaste Linnaeus Betula-strengperssteen van Wienerberger zet de toon. De achterkant van de steen is de zichtzijde geworden, inclusief sporen van het productieproces. In het cohousingproject is de gevelsteen op 27 verschillende manieren verwerkt: stapelverband, halfsteensverband, langsteensverband, dubbel stapelverband, klassiek metselwerk, dunmortel, uitpuilende voegen, vol en zat gemetseld, enzovoort. Daardoor kregen de verschillende units een eigen geveltaal en ontstond er een subtiel evenwicht tussen collectiviteit en individualiteit. De profielen in gegalvaniseerd staal en de zichtbetonbalken en -kolommen in het parement versterken de individualiteit dankzij hun sterke lijnwerking.”

De hellende daken werden met de nok dwars geplaatst. Een bewuste ingreep. “Ondanks het ruime programma, streefden we naar een zekere luchtigheid en kleinschaligheid. De volumetrie verwijst ook naar de typisch stedelijke typologie waarbij de dwarse plaatsing van de dakvlakken het ritme dirigeert en een kleinschalig effect
sorteert. De dakbedekking in Madura Natuurrood-kleipannen sluit aan bij het materiaal en de tint van de gevelsteen.”

Een stoere opgave

De cohousinggroep, de ontwikkelaar en de lokale overheid: de betrokken partijen hadden elk hun eigen logica. “Naast onze klassieke rol als ont-werper waren wij in dit project samen met project-adviseur Carl Lambrecht dan ook inhoudelijk regisseur van het hele gebeuren”, zegt Frederiek Ampe. “Bovendien moesten we voortdurend het evenwicht bewaken tussen de individuele en de collectieve belangen. De diversiteit aan deelnemers en beschikbaar budget maakte dat er niet eenvoudiger op. Om het nog complexer te maken, speelde dit alles zich af midden in een bouwblok in de historische stadskern, met randvoorwaarden van externe partijen zoals de brandweer, UNESCO, erfgoed en aanpalende eigenaars. Het resultaat is een genereus project waarin het geheel uiteindelijk veel meer is geworden dan de som der delen.”    

Projectinfo

Architect
ampe.trybou architecten (Oudenburg)

Gevelsteen
Terca Linnaeus Betula

Dakpan
Koramic Madura Natuurrood